Kazimierz Dolny i okolice

Kazimierz Dolny

Plik pdf do pobrania
Plik pdf do pobrania

Kazimierz Dolny swoimi początkami sięga XII w., kiedy istniała tu osada zwana “Wietrzną Górą”. Wraz z okolicznymi wsiami w końcu XII w. (przyjmuje się datę 1181 r.) książę Kazimierz Sprawiedliwy nadał ją siostrom norbertankom z krakowskiego Zwierzyńca. Przypuszcza się, że to właśnie one zmieniły nazwę osady na „Kazimierz” na cześć swego darczyńcy. Położenie na jednym z głównych szlaków handlowych łączących Ruś ze Śląskiem i Pomorzem, a potem realizacje budowlane za czasów króla Kazimierza Wielkiego (kościół farny i zamek) przesądziły o rozwoju miasta i zaważyły na jego dalszych losach. O dalszym bogaceniu się miasta i jego wzrastającym znaczeniu decydowała żegluga na Wiśle i spław towarów. Dzięki handlowi związanemu ze spławem zboża do Gdańska w miasteczku rodziły się fortuny, wzniesiono kilka najznakomitszych budowli – prawdziwych pereł architektury renesansowej. W szczytowym okresie rozwoju, przypadającym na wiek XVI i pierwszą połowę XVII w., Kazimierz był jednym z najważniejszych w Rzeczypospolitej ośrodków handlu zbożem, z ponad 60. bogato zdobionymi spichlerzami.

Dziś Kazimierz Dolny jest prawdziwą perłą, jednym z najcenniejszych i najbardziej urokliwych miejsc w Polsce. Jest też jedną z najbardziej znanych miejscowości turystyczno-wypoczynkowych w kraju i za granicą, o ponad stuletniej tradycji letniska i kolonii artystycznej. Poza turystyką, Kazimierz znany jest ze swoich związków ze sztuką oraz z tego, że stał się oazą twórców. Wielu malarzy ma tu swoje galerie, pracownie, tutaj odbywają się również liczne plenery malarskie. Wyjątkowość Kazimierza opiera się głównie na bogactwie kulturowym i na tradycji bohemy malarskiej, literackiej i twórczej w szerokim rozumieniu tego słowa.

 

Co można zobaczyć w centrum miasteczka?

  • Kościół Farny pw. św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja Apostoła
  • Dzwonnica
  • Kościół szpitalny pw. św. Anny
  • Dawny szpital przy kościele św. Anny oraz przytułek św. Ducha
  • Klasztor OO. Reformatów i Sanktuarium p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny
  • Synagoga
  • Kaplica grobowa Jana Oleśnickiego w Bochotnicy (w ruinie).
  • Zespół zamkowy (zamek i wieża strażnicza)
  • Zamek w Bochotnicy i wzgórze zamkowe
  • Łaźnia - nazywana również Starą Łaźnią
  • Jatki
  • Kamienice Przybyłowskie - pod św. Mikołajem i św. Krzysztofem
  • Cmentarze żydowskie
  • Studnie miejskie
  • Cmentarz parafialny
  • Spichlerze zbożowe
  • Dom Marii i Jerzego Kuncewiczów
  • Kamienica Celejowska
  • Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym

Kazimierskie wąwozy

Wielu turystów odwiedzających Kazimierz Dolny poprzestaje na zwiedzeniu rynku oraz kilku głównych, najbliższych zabytków - kościoła farnego pw. św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja, zamku, synagogi i kilku innych. Tymczasem równie atrakcyjne, choć rzadziej uczęszczane są okolice miasteczka ze swym bogactwem natury i krajobrazu.

Co można zobaczyć poza Rynkiem i centrum miasteczka?

  • Lessowe wąwozy - niezwykłe i ogromnie malownicze, gęstą siecią oplatają miasto. Wystarczy odejść od rynku zaledwie kilkadziesiąt metrów, by z miejskiego zgiełku trafić w spokój i ciszę (wąwóz Plebanka). Wąwozami znajdującymi w okolicach Kazimierza Dolnego można obejść dokoła niemal całe miasto. To chyba jedyna miejscowość w Polsce, w której gwarny, zatłoczony rynek sąsiaduje z cichymi oazami przyrody. Wędrówki po wąwozach to doskonały pomysł dla każdego, kto aktywnie chciałby spędzić tu czas. Powietrze, specyficzny wilgotny mikroklimat, nawet w upalne dni, cudowne, bajeczne widoki, niezwykła atmosfera, jednym słowem – niezapomniane przeżycie.
  • Korzeniowy Dół - przepiękny, bajkowy wąwóz, najczęściej odwiedzany. Wystające, fantastycznie poskręcane korzenie drzew rosnących na skarpach nadały mu imię i sławę. Wchodząc w Wąwóz Korzeniowy ma się wrażenie wejścia w świat powieści Tolkiena. Niezwykłe światło, przezierające przez korzenie i pnie zlewające się z lessowym podłożem i zielenią sprawia, że wrażenia kolorystyczne są tu zdumiewające. Dlatego Wąwóz Korzeniowy jest jednym z ulubionych motywów malarskich kazimierskich pejzażystów. Z miasteczka do wąwozu można dojść piechotą (ok. pół godziny spaceru) lub dojechać melexem, rowerem, własnym samochodem.
  • Wąwóz Plebanka - wejście do niego znajduje się ok. 200 - 300 metrów od kazimierskiego rynku, w sąsiedztwie klasztoru oo. Franciszkanów, wyjście – na tzw. Miejskie Pola, prawie nie zabudowany teren pomiędzy miasteczkiem i Mięćmierzem. Ciekawostką Plebanki jest krzyż w głębi wąwozu stojący przy rozwidleniu dróg oraz związana z nim historia. Jest to tzw. krzyż epidemiczny, niegdyś posiadający dwie poprzeczne belki. Ustawiono go podczas jednej z epidemii, jakie w dawnych wiekach nawiedzały Kazimierz. Zimową porą wąwozem można odbyć kulig z pochodniami.
  • Wąwóz Granicznik - znajduje się w okolicach kazimierskiego kamieniołomu; obok niego - “Piorunowa Skała”, miejsca o niezwykłej atmosferze, bardzo chętnie filmowane.

W wielu kazimierskich wąwozach o wysokich nawet do kilkudziesięciu metrów ścianach, wyznaczono szlaki turystyczne i ścieżki dydaktyczne. Do najciekawszych należą: wspomniany wąwóz Korzeniowy (Korzeniowy Dół), Plebanka (Plebani Dół), Norowy Dół, Kamienny Dół, Chałajowy Dół, Wąwóz Małachowskiego, Kwaskowa Góra, Wąwóz Czerniawy, Wąwóz Piądłowskiego i wiele innych.

OKOLICE KAZIMIERZA DOLNEGO

Do miejsc podnoszących atrakcyjność turystyczną gminy Kazimierz Dolny należy zaliczyć Mięćmierz (dawną wieś rybacką), ze wzgórzem Albrechtówka, z którego roztacza się wspaniały widok na dolinę Wisły, z wiatrakiem na nadwiślanskiej skarpie i wieloma przykładami zabytkowego budownictwa drewnianego. W centrum wsi – karczma, w której można zjeść posiłek, odpocząć przed dalszą wędrówką.

Innymi ciekawymi turystycznie miejscami, które warto odwiedzić, są również:

  • wąwóz Okalski koło Mięćmierza,
  • dawny majątek ziemski w Wylągach,
  • wzgórze zamkowe w Bochotnicy,
  • kamieniołom komorowy w Bochotnicy,
  • Góra Trzech Krzyży w Parchatce,
  • wieś Zbędowice.

Inne ciekawe krajobrazowo wsie to: Witoszyn (8 km od centrum Kazimierza) z płynącym potokiem Witoszyńskim, w którym żyją pstrągi i bobry oraz zachowanymi śladami zamku, uwiecznionego w XVIII w. przez Zygmunta Vogla. Rzeczyca (6 km od centrum Kazimierza), w której znajduje się nieczynny kamieniołom, Rzeczyca Kolonia i Wierzchoniów. Wyjątkowym walorem turystycznym całej gminy jest gęsta sieć wąwozów lessowych o wysokich (nawet do kilkudziesięciu metrów) ścianach, różnym przekroju, czasem lekko wilgotnych, o przyjemnym mikroklimacie.

ZAMEK W JANOWCU

ZAMEK
Zamek w Janowcu to zamek bastejowy wzniesiony na początku XVI wieku i rozbudowywany do XVIII wieku był siedzibą magnackich rodów Firlejów, Tarłów i Lubomirskich. Z jego budową związani są wybitni architekci i rzeźbiarze: Santi Gucci Fiorentino, Giovanni Battista Falconi i Tylman z Gameren. Muzeum Nadwiślańskie przeprowadziło zabezpieczenie ruiny i dokonało częściowej odbudowy zamku. Jedną z odbudowanych części jest tzw. Dom Północny – swego rodzaju pałac, dobudowany w 1. poł. XVI wieku do wcześniej istniejącego muru obronnego. Jego autorstwo przypisuje się architektowi Santiemu Gucciemu Fiorentino. Obecnie w trzech salach na parterze zgromadzono eksponaty poświęcone przeszłości zamku, kolejnym właścicielom, historii obiektu oraz dziejom jego konserwacji. Atrakcją dla turystów są wielopoziomowe krużganki, z których rozlegają się piękne widoki na dziedziniec zamkowy i dolinę Wisły.

DWÓR Z MONIAK
Wybudowany w latach 1760-1770 we wsi Moniaki, niedaleko Urzędowa na Lubelszczyźnie. Drewniany z mansardowym dachem, pobitym gontem, wyróżnia się regularnym ukształtowaniem wnętrza charakterystycznym dla dworów z drugiej połowy XVIII wieku. Przeniesiony do Janowca w latach 1978-1985. We dworze znajduje się stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne.

STODOŁA Z WYLĄGÓW
Drewniana XIX-wieczny budynek pochodzący z okolic Kazimierza Dolnego. Jego wnętrze służy do organizacji koncertów, spektakli teatralnych i wystaw czasowych.

SPICHLERZ Z PODLODOWA
Drewniany budynek z XIX wieku. przeniesiony z Podlodowa nad Wieprzem.

LAMUS
Budynek z przełomu XIX/XX wieku przeniesiony do Janowca z Kurowa. Drewniany na podmurówce, na planie wydłużonego prostokąta, jednokondygnacyjny. Dach naczółkowy kryty gontem. Usytuowany na wzgórzu zamkowym w Janowcu stanowi istotny składnik istniejącego tam zespołu dawnego budownictwa drewnianego.

Rajchertówka – Dom Pracy Twórczej KUL

Dom Pracy Twórczej KUL

Rajchertówka jest położona w pięknej okolicy. Od kazimierskiego Rynku z renesansowymi kamieniczkami dzieli ją 15-minutowy spacer malowniczą drogą wzdłuż Wisły. Przytulne pokoje, piękny widok z okien, przyjazna obsługa zachęcają do wypoczynku. W ogrodzie można odzyskać siły w cieniu starych drzew, wsłuchać się w muzykę nadwiślańskiej przyrody. Gościom przyjeżdżającym samochodami oferujemy bezpłatny parking. Rezerwacja noclegu na VII Letnią Szkołę Kognitywistyki jest możliwa tylko za pośrednictwem formularza rejestracyjnego.

 

Rajchertówka – Dom Pracy Twórczej KUL
ul. Puławska 94, Kazimierz Dolny

Rajchertówka – Dom Pracy Twórczej KUL

Kazimierz Dolny - mapa