Dlaczego emocje nie są reaktywne? Emocja konstruowana, umysł interoceptywny i energetyczny budżet ciała – dr Tomasz Komendziński

W przeciągu ostatnich pięciu lat skokowo wzrosło zainteresowanie oraz naukowa ewidencja dla badań nad interocepcją. Ma to odbicie nie tylko w publikacjach dotyczących samej interocepcji, ale również umysłu interecoptywnego (Tsakiris) czy wprost interocetywnego systemu nerwowego (Damasio). Integracja interocepcji, eksterocepcji i propriocepcji oraz regulacja powiązana z predykcyjnym wymiarem umysłu interoceptywnego (budowanie emocji, które wymagają pojęć, ale również intencjonalności kolektywnej oraz allostazy jako dynamicznej regulacji) rozgrywa się między obwodowym i ośrodkowym układem nerwowym z ważną rolą wielu struktur mózgu (zwłaszcza kory wyspy) oraz sieci neuronalnych, ale także narządów obwodowych (Khalsa, Critchley). Myślimy nie tylko poprzez myśli innych, ale także poprzez emocje innych. To pokazuje powiązanie interocepcji z teorią umysłu, mindreadingiem (Catmur) oraz otwiera szeroki obszar dyskusji od tego co indywidualne do tego co społeczne (Friston). Emocja konstruowana (Barrett) wpisuje się w ten obszar, a dodatkowo ukazuje swoją wrażliwość co do płci oraz w odniesieniu do tego co kulturowe. Znaczący wzrost zainteresowania interocepcją można również pokazać jako wyraźną zmianę w mówieniu o ucieleśnieniu, przejście od opisu w terminologii eksteroceptywnej do interoceptywnej. Interesujące jest przy tym, czy taka perspektywa wygeneruje nowe problemy zgodnie z propagowanym programem 4 E. Interesująca jest również dyskusja problematyki emocji w perspektywie umysłu interoceptywnego w odniesieniu do różnych technik medytacji (Khalsa).

Tomasz Komendziński