Program
VIII Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 4 września 2024

14.00 Obiad
15.00 Rozpoczęcie Szkoły
15.15 Wykład
- Julia Langkau: Literary Narratives, Empathy and the Creative Reader
16.30 Wykład
- Monika Dunin – Kozicka: Perception in the Narrative of Pretenders
17.30 Kawa
18.00 Wykład
- Anna Karczmarczyk: Opowieść o sobie zaczyna się w ciele – przedwerbalne źródła narracji na temat własnego Ja
19.15 Kolacja

Czwartek, 5 września 2024

08.00 Śniadanie
09.00 Wykład
- Tomasz Woźniak: Neurobiologiczne podstawy narracji
10.00 Warsztaty
- Magdalena Kozłowska: Narracja narzędziem do diagnozy zaburzeń językowych i komunikacyjnych
11.00 Kawa
11.30 Wykład
- Joanna Zętar, Łukasz Kowalski: Cyfrowe narracje miejskie
13.00 Obiad
15.00 Sesja studencko – doktorancka: Emocje i psychologia narracji
- Marzena Fornal: Transparentość emocjonalna botów społecznych na przykładzie aplikacji Replika
- Magdalena Szwed: Empiryczna weryfikacja leksykalnego modelu stanów psychicznych
- Dominika Kopańska: To jestem „JA”, „nie-JA” – słabosłysząca – analiza narracji osób słabosłyszących
16.30 Kawa
17.00 Wykład
- Paweł Grabarczyk: Narrative dissonance in video games
19.00 Kolacja

Piątek, 6 września 2024

08.00 Śniadanie
09.00 Wykład
- Marek Hetmański: Narracja wizualna w malarstwie
10.00 Sesja studencko – doktorancka: Narracja w procesie zmiany
- Katarzyna Makocka-Wojsiat: Metanoia i metafora. Doświadczenie przemiany wewnętrznej w narracjach osób uzależnionych od alkoholu
- Agnieszka Jaworska: Wyobraźnia nieświadoma w perspektywie przetwarzania predykcyjnego
- Małgorzata Szklorz: Narracja jako motyw przewodni w innowacyjnej metodzie gamifikacji zajęć lekcyjnych i fabularyzacji zadań
- Robert Mirski: Narracyjne strategie regulacji emocji: Perspektywa interaktywisytyczna
11.45 Wykład
- Paweł Gładziejewski: Ja narracyjne i odmienne stany świadomości
13.00 Obiad
15.00 Sesja studencko – doktorancka: Technologie i narracja
- Maurycy Kępa: SI! Opowiedz mi bajkę, czyli o roli Dużych Modeli Językowych w Koncepcji Umysłu Narracyjnego
- Dariusz Średnicki: Sztuczna inteligencja w terapii niedyspozycji poznawczych na przykładzie autyzmu.
- Albert Łukasik: Dialog z robotami i dialog o robotach – co możemy wywnioskować z konwersacji z AI
16.30 Kawa
16.45 Warsztat
- Michał Piekarski: Od pomysłu do tekstu: heurystyki pisania artykułów naukowych
18.00 Wykład
- Michał Góral: Cognitive models in the biocultural dynamics of concept soul and its relation to body and mind in the population of Canarian islands
19.00 Kolacja

Sobota, 7 września 2024

08.00 Śniadanie
09.00 Sesja studencko – doktorancka: Sztuka, narracja i kultura
- Bartosz Różanek: Ciekawy przypadek Dzienników politycznych Mieczysława F. Rakowskiego. Czy ustalenie datacji źródła pamiętnikarskiego wpływa na analizę jego narracji?
- Monika Sobiesiak: Elementy narracyjne w obrazie Rozstrzelanie VIII oraz innych, wybranych dziełach Andrzeja Wróblewskiego.
- Grzegorz Berdak, Aleksandra Fiłonowicz: Jak znaleźć narrację w muzyce?
10.30 Kawa
11.00 Sesja studencko – doktorancka: Narracja i tożsamość
- Wojciech Kościuczyk: Narracyjna koncepcja jaźni z perspektywy filozofii buddyjskiej
- Kamil Bagiński: Teoria umysłu na spektrum – rola narracji
- Milena Celebudzka: Przejdź się w moich butach. VR w nauce i terapii. Warsztat
13.00 Zakończenie LSK
13.30 Obiad

2024_letnia_szkola_kognitywistyki_program_a3

2024_letn ia_szkol a_kognitywistyki_plakat_a3

Narracja

według słownika języka polskiego to sposób opowiadania przedstawiający zdarzenia w określonym porządku czasowym. Arystoteles podzielił narrację na trzy typy: historyczną, fabularną i argumentacyjną. Pierwsza, charakterystyczna dla dziejopisarstwa, porządkuje wydarzenia, które rzeczywiście zaszły. Druga, typowa dla sztuki, przedstawia wyobrażony ciąg fantastycznych zdarzeń. Trzecia, charakterystyczna dla prognoz i eksperymentów myślowych, opisuje relacje między zdarzeniami tylko prawdopodobnymi, które miałyby ważne konsekwencje, gdyby się rzeczywiście wydarzyły. Wymienione typy narracji na różne sposoby wykorzystywane są w reklamie, polityce i rozrywce. Ich skuteczność świadczy o tym, że wszyscy potrzebujemy i lubimy snuć opowieści. Czy jednak umiejętnie wykorzystana narracja jest tylko chwytem retorycznym lub przynoszącą ulgę odskocznią od codzienności? Być może narracja jest czymś więcej niż kulturową konwencją i środkiem stylistycznym?

Antropolodzy twierdzą, że wszystkie kultury u swych źródeł mają wielkie opowieści a socjolodzy uzupełnią to twierdzeniem, że upadek wielkich narracji prowadzi do kryzysu cywilizacji. Jeśli te diagnozy są trafne, to znaczenie narracji wykracza daleko poza ich instrumentalne wykorzystanie dla zysku, polityki i rozrywki. Przeobrażenia narracji sygnalizują ważne zmiany w myśleniu jednostek oraz sposobach funkcjonowania społeczeństw i cywilizacji.

Czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości?

Podczas ósmej edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki zachęcamy do refleksji nad tym, czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości.

W jakich domenach życia narracyjne schematy są tylko estetyzującym dodatkiem, a w jakich stanowią niezbywalny wymiar ludzkiego doświadczenia?
Czy można mieć zdrowe relacje społeczne bez narracji o stanach mentalnych i emocjonalnych innych ludzi?
Czy można myśleć o sobie samym poza logiką narracji?
I co się dzieje kiedy narracyjne schematy wykorzystywane do rozumienia siebie i innych zawodzą?
Jak wykorzystać różne formy narracji, aby wychodzić z kryzysów i powracać do równowagi?
Czy można żyć pełnym i harmonijnym życiem, bez spójnej opowieści o sobie i innych?
Czy zatem granice narracji wyznaczają granice rozumienia a, o czym nie można opowiadać, o tym trzeba milczeć?

Być może, doniosłość narracji wykracza nie tylko poza ich instrumentalne wykorzystanie, ale również daleko przekracza wymiar kognitywny, dotykając samego rdzenia ludzkiej egzystencji. Czy rację ma Fryc Moitschek, ekscentryczny listonosz, postać z powieści Jerzego Pilcha, który kaznodziejskim tonem ogłasza: Jaka opowieść takie całe życie! Tylko w opowieści jest rozwiązanie!

Propozycje tematów

Jaka jest rola narracji w rozumieniu innych umysłów?
Jak jest rola narracji w formułowaniu tworzeniu i popularyzacji nauki?
Jaka jest rola narracji kształtowaniu tożsamości?
Jaka jest rola narracji w polityce, marketingu i rozrywce?
Czy narracja dostarcza struktur pojęciowych umożliwiających rozumienie i poznanie?
Czy każda opowieść jest narracją?
Jak wiele jest narracji, a może istnieje tylko jedna opowieść?
Czy tylko język może być domeną narracji?
Jakie kryteria stosować do odróżnienia typów narracji?
Jak działają narracje wielomodalne (np. słowne, obrazowe, kinestetyczne)?
Jak działają narracje w różnych domenach życia (np. marketingu, polityce, rozrywce, grach komputerowych, sztuce, nauce, religii)
Czy narracje prowadzone w różnych modalnościach i domenach działają odmiennie?
Jakie relacje zachodzą między narracjami w różnych modalnościach i domenach?

Piątek, 08.IX.2023

14:30 Rozalia Tłuścik – Czy gry tekstowe pomogą nam oswoić się z robotami?
15:00 Albert Łukasik – VR, biofeedback i gry komputerowe – współczesne metody terapii i wzmacniania procesów poznawczych
15:30 Anastazja Szuła, Marcin Moskalewicz – Jak badać anomalne doświadczenia czasowe w zaburzeniach psychicznych? Transdiagnostyczna ocena doświadczenia czasowego
16:00 Eryk Kowalski, Maria Bednarek – Analiza wielomianowa związku efektu wiedzy po fakcie z poziomami przetwarzania
- 16:30 Kawa
16:45 Katarzyna Makocka-Wojsiat – Przetwarzanie metafor w zaburzeniach ze spektrum autyzmu, schizofrenii i chorobach neurodegeneracyjnych
17:15 Aleksandra Biela-Wołońciej – ADeHaDe – czyli dobrze i źle
17:45 Joanna Sidor, Julia Adamczyk, Hanna Hryshkevich – Wpływ ADHD na Teorię Umysłu u osób dorosłych: próba zdefiniowania
18:15 Natalia Pietrulewicz – ADHD, przetwarzanie nagród i przetwarzanie społeczne – w poszukiwaniu perspektywy neuroróżnorodności
- 19:00 Kolacja

Sobota, 09.IX.2023

09:00 Michal Góral – Event-based Time in Polish Culture and Language
09:30 Palina Tsitkova – Kreatywność osób dwujęzycznych: perspektywy badawcze
10:00 Jakub Janczura, Roksana Zielińska – Filozofia dla dzieci jako interdyscyplinarny projekt kognitywistyczny
10:30 Milena Celebudzka – Znaczenie “wewnętrznych” zmysłów ciała w zrozumieniu samoświadomości cielesnej
- 11:00 Kawa
11:15 Daria Ford – Pamięć prawdy i fałszu a nadawanie priorytetu
11:45 Mateusz Chról, Zuzanna Reszka – Program psychopatologii rozwojowej w ujęciu Alana Sroufe’a
12:15 Jagoda Wielkiewicz – Z wewnątrz autystycznego umysłu – twórczość autobiograficzna Temple Grandin i Doroty Kotas
12:45 Zakończenie
- 13.00 Obiad

Środa, 06.IX.2023

15:00 Marek Hetmański i Zbigniew Wróblewski – Idea VII Letniej Szkoły Kognitywistyki pt. Różnorodne umysły; Arkadiusz Gut – Rozlokowanie debaty – umysły w różnych odsłonach
15:30 Andrzej Czernikiewicz – Neurolingwistyczne wymiary schizofrenii i depresji
- 16:45 Kawa
17:00 Ditta Baczała – Różnorodne umysły – studiowanie z ASD
18:00 Tomasz Komendziński – Inny świat, osłabione ciało i potargane myśli, czyli o świadomości zdrowotnej i neuronauce zdrowia na przykładzie demencji
- 19:15 Kolacja

Czwartek, 07.IX.2023

09:00 Mira Marcinów – Historia histerii a badania nad nieświadomymi procesami poznawczymi
- 10:00 Kawa
10:15 Małgorzata Moszyńska – Autystyczne Spektrum Zaburzeń – od fenomenu do stygmatyzacji – rozważania teoretyczne, implikacja praktyczna
11:15 Anna Prokopiak – Światu potrzeba umysłów różnego rodzaju
- 13:00 Obiad
15:00 Jolanta Masiak – Uzależnienia od substancji i uzależnienia behawioralne – uwarunkowania kliniczne
- 16:00 Kawa
16:15 Andrzej Kapusta – Zaburzenia psychiczne w świetle podejścia ucieleśnionego i psychiatrii enaktywnej
17:15 Andrzej Zykubek – Ludzkie organoidy mózgowe – nowe systemy modelowe w badaniach mechanizmów neurorozwojowych i neurodegeneracyjnych
- 19:00 Kolacja

Piątek, 08.IX.2023

09:00 Marcin Rządeczka – Psychopatologia ewolucyjna. Interdyscyplinarne spojrzenie na problem neuroróżnorodności
- 10:00 Kawa
10:15 Monika Dunin-Kozicka – Twórcze kolizje umysłów – warsztaty
11:30 Marcin Matys – Jak widzą niewidomi?
- 13:00 Obiad

Organizację VII Letniej Szkoły Kognitywistyki wspierają

Polskie Towarzystwo Kognitywistyczne

Fundacja Rozwoju Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Polska Akademia Nauk. Oddziału PAN w Lublinie

Plakat – program

Plakat – zapowiedź

W tym roku – w ramach wiodącego tytułu warsztatów

proponujemy rozpatrzenie problemu plastyczności i różnorodności procesów poznawczych, rozpatrywanych w nowej perspektywie teoretycznej i metodologicznej. Od kilku dekad psychologowie i psychiatrzy ostrzegają, że jednym z poważniejszych zagrożeń dla współczesnych społeczeństw jest wzrastająca liczba zaburzeń psychicznych. Zaburzenia ze spektrum autyzmu, ADHD, depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia, choroba Alzheimera i Parkinsona czy zespół stresu pourazowego są poważnymi problemami dla polityki społecznej, medycyny i edukacji. Stanowią one również wyzwanie dla nauk społecznych i humanistycznych, które zmierzają do pełnego zrozumienia różnorodności umysłów i procesów mentalnych.

O różnorodności naszych umysłów będziemy dyskutować w kilku blokach tematycznych

Spektrum autyzmu
Schizofrenia, depresja, lęk, PTSD i ADHD
Nadzwyczajne zdolności poznawcze
Umysły hybrydowe i interfejsy mózg-komputer
Neuroróżnorodność i neuroplastyczność
Biologiczne a fenomenologiczne badania dysfunkcji umysłu
Rozszerzanie i wzmacnianie procesów poznawczych
Funkcje poznawcze w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych.

Tradycyjnie przejawy nietypowych funkcji psychicznych

często bywały określane właśnie jako choroba lub zaburzenie. Etykiety tego rodzaju często uruchamiają procesy stygmatyzacji społecznej. Dlatego, we współczesnych w badaniach podkreśla się, że różnorodność jest przejawem szeroko rozumianej normy umysłowej, przypominającej raczej kontinuum własności niż ciasne szufladki Podręcznika Diagnostyki i Statystyki Zaburzeń Psychicznych (DSM). Wiedza o czynnikach biologiczno-psychicznych różnicujących umysły oraz, odmiennych sposobach funkcjonowania umysłu poddaje w wątpliwość uniwersalizujące modele jego funkcjonowania oraz powiązane z nimi modele edukacji, leczenia, pracy i tworzenia relacji społecznych.

Program
VI Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 7 września 2022

14.00 Obiad
15.00 Marek Hetmański, Zbigniew Wróblewski – Umysł w sieci. Wprowadzenie do problematyki VI Letniej Szkoły Kognitywistyki
15.30 Peter Gärdenfors – Robotic semantics based on conceptual spaces
17.00 Przerwa na kawę
17.15 Hajo Greif – Scaffolds of Cognitive Evolution: From Ancient Artifacts to Modern Computers
19.00 Kolacja

Czwartek, 8 września 2022

08.00 Śniadanie
09.00 Paula Quinon – Workshop on robotic semantics and conceptual spaces
11.00 Przerwa na kawę
11.15 Paweł Fortuna, Arkadiusz Gut, Zbigniew Wróblewski – Duchowość nie-ludzkich agentów. Wpływ przypisywania umysłu i duszy robotom humanoidalnym na ich status moralny
12.15 Piotr Kulicki – Myślenie – sieć – logika. Sieć pełna znaczeń a sztuczna inteligencja
13.15 Obiad
15.15 Marcin Trybulec, Ilona Iłłowiecka-Tańska – Kiedy interaktywne eksponaty stają się artefaktami poznawczymi?
16.45 Przerwa na kawę
16.30 Tomasz Walczyk – Postprawda a rozproszona struktura sieci
17.30 Sidey Myoo / Michał Ostrowicki – Akademickie Wirtualium
19.00 Kolacja

Piątek, 9 września 2022

08.00 Śniadanie

09.00 Piotr Konderak – Twarze multimodalności: uwagi z perspektywy semiotyki kognitywnej
10.00 Przerwa na kawę

Sesja studencko-doktorancka I

10.30 Albert Łukasik – Badanie zjawiska mind perception z wykorzystaniem gier komputerowych w warunkach współpracy i rywalizacji
11.00 Tomir Jędrejek – Zjawisko immersji w grach komputerowych – potencjał i tendencja immersyjna, fantomatyka Lema
11.30 Olgierd Borowiecki – Affordances, niche, and action – building a coherent conceptual framework
12.00 Przerwa na kawę
12.15 Anastazja Szuła – Przybyłam, zobaczyłam, wrzuciłam. Zdjęcia społecznościowe
12.45 Mateusz Sasinowski – Kim jesteśmy w Internecie?
13.15 Krzysztof Mirosław – Wpływ nowych mediów na inflację wartości epistemicznych
14.00 Obiad

Sesja studencko-doktorancka II

15.30 Marzena Fornal – Konwersacyjna sztuczna inteligencja w poradnictwie psychologicznym – rozważania etyczne
16.00 Anna Sędłak – Perswazja w komunikacji a nienawiść w social mediach
16.30 Nataniel Lindberg – Miejsce łączące umysły czy stawiające barierę pomiędzy nimi? Diagnoza świata zdigitalizowanego
19.00 Kolacja
19:15 Zakończenie VI Letniej Szkoły Kognitywistyki

Sobota, 10 września 2022

08.00 Śniadanie

Rajchertówka jest położona w pięknej okolicy. Od kazimierskiego Rynku z renesansowymi kamieniczkami dzieli ją 15-minutowy spacer malowniczą drogą wzdłuż Wisły. Przytulne pokoje, piękny widok z okien, przyjazna obsługa zachęcają do wypoczynku. W ogrodzie można odzyskać siły w cieniu starych drzew, wsłuchać się w muzykę nadwiślańskiej przyrody. Gościom przyjeżdżającym samochodami oferujemy bezpłatny parking. Rezerwacja noclegu na VII Letnią Szkołę Kognitywistyki jest możliwa tylko za pośrednictwem formularza rejestracyjnego.

Rajchertówka – Dom Pracy Twórczej KUL
ul. Puławska 94, Kazimierz Dolny

Pobierz

2022_letnia_szkola_k ognitywistyki_program_A3

2022_letnia_szkoła_kognitywistyki_plakat_A3

2022_letnia_szkoła_kognitywistyki_baner

Notka prasowa

[/tab]

[/tabs]

Technologie komunikacji jako nowe środowiska poznawcze

Nowe formy poznania w komunikacji sieciowej.
Różnorodność systemów poznawczych powstających dzięki nowym technologiom komunikacji.
Nowe media jako rewolucja społeczno-poznawcza lub przedłużenie trendów kulturowych.
Wpływ sieci na funkcje poznawcze (np. pamięć, uwaga, rozumowanie, rozwiązywanie problemów, kreatywność, wyobraźnia).
Ograniczenia na drodze do tworzenia intuicyjnych interfejsów człowiek – maszyna.
Zachowania społeczne w sieci a rozumienie zachowań człowieka i zbiorowości.
Nowe możliwości badań zjawisk społecznych i poznawczych dostarczane przez technologie sieciowe (np. crowd sourcing, analizy sieciowe, big data, cyber-etnografia).

Między wiedzą a dezinformacją

Wpływ globalnej sieci komunikacyjnej na postrzeganie tradycyjnych wartości epistemicznych (np. prawdziwość, rzetelność, wiarygodność)
Postprawda i jej mechanizmy (np. fake-news, clickbait, deep fake, bańka filtrująca)
Pozakognitywne uwarunkowania ocen rzetelności praktyk tworzenia wiedzy.
Sposoby radzenia sobie ze zjawiskami dezinformacji (np. weryfikacja i popularyzacja wiedzy).

Sieć a zdrowie psychiczne

Sztuczna inteligencja, big data i aplikacje sieciowe jako nowe narzędzia diagnostyki zaburzeń psychicznych
Depresja i zaburzenia lękowe w erze Internetu.
Nowe formy uzależnienia od technologii.
Sieć jako narzędzie wzrastającej świadomości na temat zaburzeń psychicznych
Technologie sieciowe a kryzys egzystencjalny w społeczeństwach informacyjnych.

Powszechne jest dziś przekonanie, że nowe technologie komunikacyjne

stanowią istotny czynnik decydujący o rozwoju społecznym i cywilizacyjnym, w szczególności o przyroście informacji i postępie wiedzy. Z jednej strony, wielu badaczy twierdzi, że wzmacniają one naturalne zdolności i kompetencje poznawcze człowieka. Z drugiej strony coraz powszechniej zauważa się, że technologie informatyczne prowadzą do osłabienia a nawet destrukcji pewnych form percepcji, pamięci, wyobraźni oraz samodzielnego i twórczego myślenia – kompetencji niezbędnych w edukacji, dyskursie publicznym i uczestnictwie w kulturze symbolicznej. Wiele wskazuje na to, że rozwój nowoczesnych technologii komunikacyjnych przyczynia się do osłabienia zdolności skupienia i świadomej kontroli uwagi, zdolności do zapamiętywania większych porcji informacji oraz umiejętności logicznego prowadzenia argumentacji. Atrofia tych umiejętności może mieć poważne konsekwencje polityczno-społeczne w postaci radykalizacji i polaryzacji poglądów, szerzenia się stereotypów, przesądów, uprzedzeń a w konsekwencji formowania się kultury postprawdy.

Celem VI Letniej Szkoły Kognitywistyki

jest próba udzielenia systematycznej i popartej materiałem empirycznym odpowiedzi na pytanie o to, jak nowe technologie i media wpływają na jednostki i społeczeństwo. Jakie konsekwencje – rozpatrywane psychologicznie, socjologicznie, antropologicznie, etycznie – niesie ze sobą narastające technologiczne zapośredniczenie poznania, wiedzy i komunikacji? Jaka jest proporcja między pozytywnymi i negatywnymi konsekwencjami nowych technologii i mediów? Jakie nowe rodzaje poznania i wiedzy, zachowań społecznych oraz wartości wyłonią się w globalnym społeczeństwie sieci?

Zapraszamy do udziału w szkole kognitywistycznej studentów, doktorantów i badaczy na początkowych etapach kariery naukowej w zakresie kognitywistyki, psychologii, socjologii, lingwistyki, antropologii i filozofii. Proponujemy, aby zgłoszenia referatów koncentrowały się wokół zaproponowanych problemów i zagadnień.

Program V Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 8 września 2021

14.00 Obiad
15.00 Marek Hetmański, Zbigniew Wróblewski – Umysł emocjonalny. Wprowadzenie do problematyki V Letniej Szkoły Kognitywistyki
15.30 Andrzej Dąbrowski – Czym są emocje? Analiza pojęcia w kontekście wybranych rozwiązań esencjalistycznych
16.30 Przerwa na kawę
16.45 Artur Szutta – Rola emocji w poznaniu moralnym
17.45 Magdalena Dunaj – Emocje w polskim języku migowym: perspektywa językoznawcza i antropologiczna
19.00 Kolacja

Czwartek, 9 września 2021

08.00 Śniadanie
09.00 Tomasz Kruszewski – Emocje i uczucia pacjentów z trudnościami psychicznymi
10.00 Krystyna Rymarczyk – Mózgowe korelaty reakcji mimicznych – od zarażania ruchowego do empatii
11.00 Przerwa na kawę
11.15 Mirosław Sopek – Przetwarzanie afektywne w sztucznej inteligencji
13.00 Obiad

15.00 Marcin Rządeczka – Ewolucyjne teorie emocji. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość
15.45 Tomasz Komendziński – Dlaczego emocje nie są reaktywne? Emocja konstruowana, umysł interoceptywny i energetyczny budżet ciała
16.30 Przerwa na kawę
16.45 Andrzej Zykubek – Bakterie, mózg i… emocje.
17.15 Anna Dutkowska – Czy zwierzęta mogą się dziwić?
17.45 Maja Białek – Emocje zwierząt – ucieleśnienie a spór o antropomorfizm
18.15 Zbigniew Wróblewski, Anna Głowik – W objęciach biofilii. Emocjonalny komponent percepcji środowiska przyrodniczego
19.00 Kolacja

Piątek, 10 września 2021

08.00 Śniadanie

Sesja studencko-doktorancka I

09.00 Aleksandra Biela-Wołońciej – Rozweselić strach, uspokoić radość? Maska jako narzędzie zarządzania emocjami
09.25 Dawid Śmietański, Kornelia Zosiuk – Synestezja – emocjonalny umysł wytwarza projekcje
09.50 Krystian Macheta – Emocja, uczucie, afekt, nastrój, stan emocjonalny. Pojęcia różne czy tożsame?
10.15 Olgierd Borowiecki – Emocje nadają znaczenie
10.40 Przerwa na kawę
11.00 Paulina Zarębska – Czy można rozpoznać emocje z ruchu ciała?
11.25 Dominika Kopańska – Nadepnęłam na minę dźwiękową… – jako emocja
11.50 Anna Zych – Muzyka jako narzędzie samopoznania i regulacji emocji
12.30 Obiad

Sesja studencko-doktorancka II

15.00 Albert Łukasik, Maciej Wodziński – Jak to jest, gdy boli cię kapiący kran, czyli jak wirtualna rzeczywistość może pomóc nam zrozumieć autystyczny umysł
15.25 Kaja Brusik – Czy dzieci z autyzmem można nauczyć rozpoznawania emocji?
15.50 Robert Mirski – Interaktywistyczny model emocji a rozwój kulturowych zdolności poznawczo-społecznych
16.15 Anastasiia Siliukova – Emocjonalne rozumienie konceptu serce/dusza w języku polskim, rosyjskim i tatarskim
16.40 Przerwa na kawę

17.00 Arkadiusz Gut – Pandemiczny Lockdown jako nieznane środowisko generujące niewyuczone „dotychczas” nasycenie życia emocjami (raport z badań nad dziećmi i dorosłymi)
19.00 Kolacja

Sobota, 11 września 2021

08.00 Śniadanie

Sesja studencko-doktorancka III

09.00 Zuzanna Reszka – Aleksytymia jako zjawisko wielowymiarowe
09.25 Anna Sędłak – Charakterystyka nienawiści w mediach społecznościowych
09.50 Marta Glinka – Rola interocepcji w powstawaniu emocji – teoria konstruowania emocji
10.15 Jakub Janczura – Filozofia dla dzieci i rozwój emocji u przedszkolaków
10.40 Przerwa na kawę
11.00 Ewa Weremko – Trudne emocje – co sygnalizują i jak sobie z nimi radzić?
11.25 Mateusz Chról – Depresja po chińsku
12.50 Krzysztof Lisiecki – Od emocji do człowieczeństwa – Efekt infrahumanizacji w postrzeganiu grupy własnej i grupy obcej
12.30 Obiad
13:00 Zakończenie V Letniej Szkoły Kognitywistyki

Pobierz

[tabs]

[tab title=”Program do pobrania”]

[/tab]

[tab title=”Plakat #2 – zapowiedź”]

[/tab]

[tab title=”Plakat #1 – zapowiedź”]

[/tab]

[tab title=”Baner”]

[/tab]

[/tabs]

Od starożytności kategoria emocji była umieszczana w kontekście umysłu

raz po to, aby przeciwstawić sobie te dwa typy aktów psychicznych, innym razem, żeby podkreślić, jak wzajemnie są ze sobą zespolone i nierozdzielne. W odniesieniu do woli i działania człowieka, emocje były traktowane jako element motywujący, który – jeżeli ma prowadzić do dobrego i racjonalnego działania – powinien być pod ścisłą kontrolą rozumu. Sądzono również przeciwnie – dobre działanie w sensie moralnym, powinno być ufundowane na przeżywanych emocjach, a rozum pełni funkcję wtórną, np. racjonalizując intuicje moralne. W wielowiekowej tradycji intelektualnej Zachodu dominował jednak schemat, w którym emocje były czynnikiem heterogenicznym w stosunku do umysłu, przypominającego raczej „racjonalną maszynę do liczenia” niż „tkaninę utkaną na osnowie ciągłych cykli emocji”.

W trakcie intensywnego rozwoju nauk kognitywnych w XX wieku

jesteśmy świadkami wzbierającej fali zainteresowania emocjami i ich rolą w procesach poznawczych. W perspektywie aktualnych badań naukowych można zaryzykować stwierdzenie, że rozpoczęła się na dobre „rewolucja afektywna” zmieniająca rozłożenie akcentów badawczych i podziału pracy między psychologami, filozofami, kognitywistami i neuronaukowcami ukazująca nowe obszary i dziedziny badań, np. sztuczną inteligencję, etologię kognitywną, estetykę, nauki społeczne, biologię ewolucji.

Celem tej rewolucji są próby rozwinięcia modelu umysłu interpretującego emocje jako czynnik moderujący procesy poznawcze. Interesującego przykładu zastosowania takiego modelu umysłu dostarczają badania z nurtu ucieleśnionego poznania, w których emocje zyskują fundamentalne znaczenie w systemie umysł–mózg–ciało.

Sesje studencko-doktoranckie

[accordion]
[toggle title=”Michał Bachanek – Nieistotność determinizmu dla problemu wolnej woli” state=”closed”]

Michał Bachanek
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Nieistotność determinizmu dla problemu wolnej woli

W ramach wystąpienia zostaną przedstawione argumenty za tezą, według której problematyka determinizmu jest nieistotna dla problemu wolnej woli. Na początku omówiony zostanie obecny stan wiedzy na temat istnienia indeterminizmu w naszym świecie. Następnie zostanie poruszona kwestia tego, jak fakt istnienia lub nieistnienia determinizmu oddziałowuje na istniejące poglądy na temat wolnej woli. W następnej części przedstawiona zostanie krytyka libertarianizmu, jedynego poglądu na wolną wolę ściśle uzależnionego od problematyki determinizmu, a na samym końcu zostaną przedstawione sugestie na jakich innych aspektach problemu wolnej woli powinno się skupić w ramach dyskursu filozoficznego.

[/toggle]
[toggle title=”Aleksandra Biela-Wołońciej – Maska językowa – metafora podwójnie ucieleśniona”]

Aleksandra Biela-Wołońciej
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Maska językowa – metafora podwójnie ucieleśniona

Maski w różnych formach od dawna towarzyszą człowiekowi w niemal wszystkich kulturach. Jako przedmioty mają różnorodne role; na ogół „udawania”. Analogicznie, w sensie figuratywnym, gdy maskowanie odbywa się za pomocą zachowania. Maski uczestniczą w komunikacji jako kognitywne narzędzie pragmatyczne i mogą profilować wyrażaną rzeczywistość, wraz z jej ładunkiem aksjologicznym. Na przykład, z przyczyn jak najbardziej ucieleśnionych, 'śmierć’ jako domena źródłowa metafor jest nośnikiem negatywnego wartościowania, z drugiej jednak strony można złagodzić to wartościowanie za pomocą masek, czyli wyrażeń metaforycznych, gdy stanowi ona domenę docelową. Maski zatem uczestniczą w profilowaniu wartościowania. Jak się okazało w badaniach, same maski językowe także bywają różnie wartościowane (np. humor). Niespodziewanie jednak miejsce masek w kulturze globalnej uległo radykalnej zmianie z powodu zalecenia noszenia maseczek ochronnych w celu zminimalizowania ryzyka zarażenia się koronawirusem (COVID-19). Metafora maski w komunikacji została wtórnie zmaterializowana. Badania przeprowadzone podczas tegorocznej pandemii ukazują role i wartościowanie, jakie respondenci przypisują maskom ochronnym, a także figuratywne aspekty tej praktyki, dotyczące masek w komunikacji.

[/toggle]
[toggle title=”Kaja Brusik – Schizofrenia a zaburzenia w mózgu i poznaniu społecznym „]

Kaja Brusik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Schizofrenia a zaburzenia w mózgu i poznaniu społecznym

W moim wystąpieniu przedstawię badania dotyczące zaburzeń funkcjonowania mózgu i poznania społecznego osób ze schizofrenią. Zagadnieniami mózgu w schizofrenii zajmowali się tacy badacze jak T. Onitsuka, M. Niznikiewicz, K. Spencer, M. Furmin, N. Kuroki. Ich badanie, które zostało opublikowane w 2006 roku dotyczy funkcjonalnych i strukturalnych deficytach w obszarach mózgu tj. zakrętu wrzecionowatego przedniego i tylnego, które wpływają na postrzeganie twarzy w schizofrenii. Inne badanie pokazuje funkcjonalną neuroanatomię emocji (K. Phan, T. Wager, S. Taylor, I. Liberzon, 2002). Badanie wskazuje, że niektóre objawy w schizofrenii mogą przyczyniać się do problemów z rozróżnianiem informacji docierających ze świata zewnętrznego od wyobrażeń. W wystąpieniu również omówię hipotezę neurorozwojową schizofrenii, która wyjaśnia przyczyny rozwoju tej choroby. Według tej hipotezy nieprawidłowości w okresie prenantalnym i neonatalnym są jedną z głównych przyczyn wystąpienia tej choroby w dorosłym życiu. W tym miejscu również przytaczam badanie opublikowane w 2007 roku, którego autorami są J. O’Neill, J. Levitt, R. Caplan, R. Asarnow, J. T McCracken, A. Toga, J. R. Alger. Badanie to pokazuję nieprawidłowości metaboliczne schizofrenii w początkach dzieciństwa. Opisuję również jak ważny jest obszar kory przedczołowej w diagnozowaniu schizofrenii i dlaczego trudno dostrzec objawy tej choroby u dzieci, jak również młodzieży. Hipotezę neurorozwojową potwierdzają również badania nad naczelnymi autorstwa Goldmana z 1971 rok. Na koniec prezentacji skupię się na różnicach w poznaniu społecznym w schizofrenii. Przedstawię badania między innymi dotyczące alienacji społecznej (Ch. Linder, 2014). Bibliografia: Bieniarz, A. (2009). Samotność jako pomijany rodzaj doświadczenia osób chorujących na schizofrenię. Postępy Psychiatrii i Neurologii, 18(1), 67-73. Lindner, C., Dannlowski, U., Walhöfer, K., Rödiger, M., Maisch, B., Bauer, J., … & Heindel, W. (2014). Social alienation in schizophrenia patients: association with insula responsiveness to facial expressions of disgust. PLoS One, 9(1). Onitsuka, T., Niznikiewicz, M., Spencer, K., Furmin, M., Kuroki, N., Lucia, L., Shenton, M., McCarley, R. (2006). Functional and Structural Deficits in Brain Regions Subserving Face Perception in Schizophrenia. The american journal of psychiatry. Phan, K. L., Wager, T., Taylor, S. F., Liberzon, I. (2002). Functional neuroanatomy of emotion: a meta-analysis of emotion activation studies in PET and fMRI. NeuroImage, 16(2), 331–348. O’Neill, J., Levitt, J., Caplan, R., Asarnow, R., McCracken, J. T., Toga, A. W., Alger, J. R. (2004). 1H MRSI evidence of metabolic abnormalities in childhood-onset schizophrenia. NeuroImage, 21(4), 1781–1789. Rajewska-Rager, A., Rajewski A. (2010). Schizofrenia u dzieci i młodzieży — biologiczne uwarunkowania diagnozy i leczenia. Psychiatria, 7(4), 161–167. Spychalska, K., Kucharska-Pietura, K., Kielan K. (2004). Neurobiologia społecznego poznania w schizofrenii. Psychiatria, 1(1), 9–16.

[/toggle]
[toggle title=”Hanna Bytniewska – Komunikacja w designie jako transfer kapitału kulturowego”]

Hanna Bytniewska
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Komunikacja w designie jako transfer kapitału kulturowego

Koncepcja afordancji wprowadzona do teorii designu przez Donalda Normana ma znaczący wpływ na zmiany w podejściu do designu, zarówno na poziomie teoretycznym, jak i praktycznym. W odróżnieniu od Gibsona – twórcy ekologicznego podejścia do percepcji, Norman nie opowiada się jednak za antyreprezentacyjm podejściem do poznania, ani nie uznaje poznania za bezpośrednie. Jednym z zadań designera staje się prowadzenie dialogu z odbiorcą, a proces projektowania powinien uwzględniać rozpoznawanie błędów w projektowaniu i ich niwelowanie. Human centered design wg Normana stawia w centrum rzeczywiste ludzkie potrzeby, emocje i zachowania. Wymaga to znajomości nie tylko technologii, ale także psychologii. Interakcja człowiek-przedmiot ma przebiegać bez zakłóceń w oparciu o komunikację: komunikację produktu z użytkownikiem, a pośrednio z projektantem. W swoim wystąpieniu chciałabym przedstawić ciekawe produkty designu z ostatnich lat oraz zastanowić się nad tym, co i w jaki sposób mogą komunikować.

[/toggle]
[toggle title=”Szymon Górski – W rytmie klawiszy ucieleśnić ból. Przedstawienie procesu powstawania gry Would You Mind Having Your Hopes Thrown?”]

Szymon Górski
Politechnika Białostocka

W rytmie klawiszy ucieleśnić ból. Przedstawienie procesu powstawania gry „Would You Mind Having Your Hopes Thrown?

Informatyka wydaje się być dziedziną pozornie pozbawioną bólu, mimo zacierania się powyższego wrażenia w świecie zapracowanych specjalistów, poświęcających godziny na dopracowanie tworzonych produktów, zgodnie z narzuconymi wymaganiami często przekraczającymi ich siły oraz możliwości, pod presją czasu oraz obietnic dotyczących prestiżowych osiągów. Problem ten staje się coraz bardziej widoczny w jednej z gałęzi branży IT, korzystającej z ucieleśniania metafor od lat wielu – branży gier komputerowych. Operowanie na emocjach i wgryzanie się w psychikę graczy to zabiegi stanowiące podstawę produkowanych przez wyspecjalizowane studia wirtualnych przeżyć. Wymienione zabiegi nie są jednak jedyną bronią w rękach developerów – staje się nią także kognitywistyka, stosowana w celu polepszenia wrażeń z grania, ułatwienia rozgrywki oraz uspójnienia przedstawianej opowieści. Warto zadać sobie w tym miejscu pytanie – czy kognitywistykę w świecie gier da się wykorzystać tak, by ułudzić, zmylić i dogryźć graczowi? Prezentacja na powyższy temat, dotycząca tworzonej na potrzeby wystąpienia gry „Would You Mind Having Your Hopes Thrown?”, będzie pokazaniem drogi przebytej w trakcie procesu twórczego i odpowiedzenia na postawione pytanie, wraz z dozą informacji o podobnych, mrożących krew w żyłach miłośników gier zabiegach wśród twórców interaktywnych potyczek.

[/toggle]
[toggle title=”Magdalena Koprowska – Dysocjacyjne zaburzenie osobowości – zaburzenie pamięci, efekt hipnozy czy pseudonauka?”]

Magdalena Koprowska
Uniwersytet w Białymstoku

Dysocjacyjne zaburzenie osobowości – zaburzenie pamięci, efekt hipnozy czy pseudonauka?

Dysocjacyjne zaburzenie osobowości (dissociative identity disorder) polega na występowaniu w ciele jednej osoby przynajmniej dwóch różnych tożsamości lub stanów osobowości, z których każda posiada indywidualne cechy. Różne źródła podają, że liczba osobowości może wahać się od dwóch do nawet kilkuset. Różnorodność tożsamości przejawia się najczęściej w zmiennych wzorcach pamięciowych, percepcyjnych i świadomościowych, ale odnotowane są również różnice fizyczne (np. odmienna dominacja ręki u różnych tożsamości). Wokół tego zaburzenia powstało wiele kontrowersji. Ze względu na różnorodność przypadków ciężko jest ustalić przyczynę zjawiska. Najczęściej jednak dysocjacyjne zaburzenie osobowości przypisuje się nieprawidłowo działającym systemom pamięciowym, które ulegają zaburzeniu pod wpływem przeżytej traumy. Jednak wiele źródeł, przyczynę tego zjawiska dostrzega w hipnozie – często wykorzystywanej psychoterapeutycznej metodzie. Istnieje również grupa osób, które uważają, że DID nie jest prawdziwą chorobą, ale wytworem socjologiczno-kulturowym. Czy Doktor Jekyll i pan Hyde to tylko fikcja literacka? Czy DID to pseudonauka, zaburzenie pamięci a może efekt hipnozy? Które z tych podejść obecnie przeważa w nauce? Na te pytania postaram się odpowiedzieć w referacie.

[/toggle]
[toggle title=”Katarzyna Kowalik – Medykalizacja jako forma kontroli społecznej”]

Katarzyna Kowalik
Uniwersytet w Białymstoku

Medykalizacja jako forma kontroli społecznej

Medykalizacja w obecnym stanie techniki informacyjnej bez wątpienia może stać się formą kontroli społecznej. Powstało wiele prac opisujących medykalizację jako proces zachodzący w społeczeństwie, które definiują poszczególne jej elementy, w tym terminologię. Newralgiczne kwestie tego pojęcia ściśle łączą się z filozofią M. Foucaulta. Widoczne są zmiany w polskim systemie administrowania danymi medycznymi, dlatego też zestawienie medykalizacji z filozofią dyscypliny i kontroli oraz prawem do zdrowia ma na celu ukazanie problemu, jaki wiąże się z rozwojem technologii i udoskonalaniem pacjentowi wykonywania jego praw. Wybór zagadnień ma na celu analizę powstania portalu pacjent.gov.pl i jego skutków jakie mogą być kojarzone z kontrolą społeczną oraz ma na celu podsumowanie i wyciągnięcie wniosków ściśle pod kątem omawianych przypadków. Filozofia M. Foucaulta została wybrana ze względu na najściślejszy związek z medykalizacją i istotne poglądy socjologa odnośnie biowładzy i normalizacji. Wnioskując, należy zaliczyć e-recepty, refundację oraz obowiązek szczepień ochronnych jako formy kontroli społecznej. Zbierane dane przez system informatyczny mogą być wykorzystane w wieloraki sposób medyczny oraz marketingowy. Programy komputerowe na podstawie danych zbieranych w systemie mogą tworzyć zbiory potencjalnych klientów i prognozować zapotrzebowania pacjentów.

[/toggle]
[toggle title=”Marcin Kozak – Myślenie metaforą w prawie. Jak oswajać i wyjaśniać cielesność?”]

Marcin Kozak
Uniwersytet Warszawski

Myślenie metaforą w prawie. Jak oswajać i wyjaśniać cielesność?

W swoim wystąpieniu chciałbym omówić problem metafor ucieleśnionych w kontekście prawa i cielesności. Sposób, w jaki prawo próbuje ujmować (albo wręcz – oswajać) problematykę cielesności skazany jest na korzystanie z metafor. W szczególności dzieje się to, gdy rozważane są niestandardowe typy cielesności (protetyczna, progresywna) i płaska ontologia prawa nie radzi sobie dobrze z takimi obiektami. Co więcej, może być ona centralnym narzędziem poznawczym w takim przypadku. Istotne są jednak zarówno zastygłe, dobrze przyjęte metafory osiadłe w języku prawnym i prawniczym (systemach pozornie formalnych, pozbawionych metaforyczności), jak też i wynikające z rozwoju technologicznego momenty zmiany, innowacji, ruchu, w którym metafory kwitną na gruncie niewiedzy i bezradności. Skrócona bibliografia: 1) Wojtczak S., Metafory konceptualne jako narzędzia rozumowania i poznania prawniczego 2) Wojtczak S., The Methaphorical Engine of Legal Reasoning and Legal Interpretation 3) Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu

[/toggle]
[toggle title=”Anna Krzyżak – Lateralizacja mowy i przetwarzanie słuchowe a kompetencje językowe u muzyków i niemuzyków”]

Anna Krzyżak
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Lateralizacja mowy i przetwarzanie słuchowe a kompetencje językowe u muzyków i niemuzyków

Percepcja wrażeń zmysłowych, w tym muzyki i mowy, wymaga integracji różnych bodźców słuchowych. Percepcja muzyki, jako szczególnego rodzaju stymulacji słuchowej, jest mniej odporna na zmiany strukturalne niż mowa. Ludzie rozpoznają mowę, nawet gdy bodźce słuchowe są znacznie osłabione. Celem badania było ustalenie, czy edukacja muzyczna ma wpływ na wyniki testu rozdzielnousznego słyszenia słów w uwadze rozproszonej i kierowanej. Oceniano kontrolę poznawczą, lateralizację języka oraz integrację i separację ucha. Eksperyment stanowił badanie pilotażowe projektu doktorskiego zakładającego zintegrowane badania neurolingwistyczne muzyków i niemuzyków. W eksperymencie wzięło udział 41 osób: 20 osób bez przygotowania muzycznego i 21 aktywnych zawodowo instrumentalistów w wieku 20–46 lat. Wyniki badań wskazują, że wykształcenie muzyczne lub jego brak ma znaczący wpływ na wyniki testu rozdzielnousznego słyszenia słów. Muzycy wykazują zdolności obuusznego przetwarzania materiału werbalnego, prawdopodobnie w wyniku treningu muzycznego i stosowania innych metod zapamiętywania oraz przyjmowania strategii prawej półkuli w celu przetwarzania dźwięków mowy. Stanowi to przyczynek do pogłębienia badań w kierunku korelacji zachodzących pomiędzy uzdolnieniami muzycznymi, edukacją muzyczną i kompetencjami językowymi.

[/toggle]
[toggle title=”Krzysztof Lisiecki – Afantazja – refleksje nad funkcją i fenomenologią wyobrażeń”]

Krzysztof Lisiecki
Uniwersytet w Białymstoku

Afantazja – refleksje nad funkcją i fenomenologią wyobrażeń

Zapewne większość ludzi za jeden z podstawowych elementów swojego wewnętrznego świata umysłowego uznałoby zadziwiającą zdolność do tworzenia żywych, quasi-percepcyjnych wyobrażeń, powstających w oderwaniu od wrażeń zmysłowych. Przywoływanie do świadomości wspomnień o znanych nam miejscach, twarzach i wydarzeniach w formie obrazów mentalnych nie tylko pomaga nam w codziennym funkcjonowaniu, ale również urozmaica nasze życie poznawcze. Dla około 2% społeczeństwa opisane wyżej doświadczenia pozostają nieznane, gdyż są oni pozbawieni wyobrażeń o charakterze wizualnym, a w wielu przypadkach również wyobrażeń innych modalności. Od 2015 roku przypadłość ta jest badana pod nazwą „afantazja”. Odkrycie tak z pozoru znaczących różnic w doświadczaniu świata przez osoby z afantazją kontrastuje z ich wyraźną swobodą w radzeniu sobie z wieloma problemami, które inni rozwiązują korzystając w dużej mierze z wyobrażeń. W świetle tych obserwacji naukowcy na nowo interpretują znaczenie wyobraźni w poznaniu oraz jej funkcję w działaniu. W wystąpieniu omówię wyniki najistotniejszych badań nad afantazją z ostatniej dekady oraz przedstawię wysunięte dotychczas hipotezy mające wyjaśnić mechanizmy kryjące się za działaniem tego zjawiska. Przeanalizuję także historyczną rolę wyobraźni w naukach o umyśle.

[/toggle]
[toggle title=”Magdalena Łata – Obrazy Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej”]

Magdalena Łata
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Obrazy Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej

Referat jest kontynuacją pracy badawczej zastosowania teorii lingwistyki kognitywnej w celu analizy poznawczej obrazów o charakterze symbolicznym i narracyjnym. Doskonałym materiały badawczym tego zagadnienia jest malarstwo Jacka Malczewskiego, którego obraz Melancholia. Prolog. Widzenie. Wiek ostatni w Polsce, został przeze mnie przeanalizowany pod kątem teorii metonimii, metafor i integracji pojęciowej (FILOZOFIA I NAUKA, Studia filozoficzne i interdyscyplinarne, Tom 5), przenosząc zasady analizy paradygmatów językowych, badanych intensywnie od lat osiemdziesiątych XX wieku, w obszar sztuk wizualnych. Obraz powyższy będzie punktem wyjścia do analizy kilku następnych obrazów Malczewskiego, w celu sprawdzenia zakresu zastosowania struktur badawczych. Analizę obrazów poprzedzi zarys teorii metonimii, metafory i amalgamatów pojęciowych. Wystąpienie zakłada część praktyczną i aktywny udział uczestników konferencji w celu sprawdzenia uniwersalności narzędzi badawczych teorii lingwistyki kognitywnej: zadaniem zgromadzonych będzie wyodrębnienie z przykładowych obrazów metonimii, metafor i amalgamatów pojęciowych na podstawie poznanych struktur teoretycznych.

[/toggle]
[toggle title=”Albert Łukasik – Metafory narzędziem nieświadomych procesów”]

Albert Łukasik
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Metafory narzędziem nieświadomych procesów

Termin „nieświadomość” odnosi się do licznych zjawisk zachodzących w naszym umyśle, które pozostają poza zasięgiem naszej świadomej uwagi. Obecnie procesy nieświadome (często też charakteryzowane jako podświadome) znajdują szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Mogą być rozpatrywane w kontekście ewolucyjnym jako automatyczne reakcje na zagrożenie lub przetwarzanie emocjonalne wyrazów twarzy. Mogą także stanowić podstawę w prężnie rozwijającym się neuromarketingu, gdzie podświadome oddziaływanie na klienta stanowi odpowiedź na coraz niższą frekwencję sprzedaży przy stosowaniu starych metod znanych z klasycznego marketingu nie uwzględniającego metod zaczerpniętych z neuronauk. Również w ekonomii i na rynku rozwoju osobistego wiedza o tym, jak procesy podświadome wpływają na nasze rozumowanie i podejmowanie decyzji, zyskuje na coraz większym rozgłosie. W terapii także można zauważyć jak oddziaływanie na poziom umysłu pozostający poza zasięgiem świadomości, wpływa na funkcjonowanie mózgu. Istnieje wiele metod, za pomocą których można w pewnym stopniu oddziaływać na umysł człowieka na poziomie nieświadomym, począwszy od torowania afektywnego, przez implementowanie fałszywych wspomnień, na ocenie moralnej kończąc. Jednym z narzędzi, które można wykorzystać w celu analizowania i oddziaływania na nieświadome procesy umysłowe są także metafory. W przypadku procesów nieświadomych, metafory można analizować w kontekście bezrefleksyjności i automatyzmu, a także w kontekście społecznym przy podejmowaniu decyzji i wyrażaniu opinii. Ponadto metody marketingowe ściśle bazujące na metaforach taka, jak metoda Geralda Zaltmana pokazują jak duży wpływ na wyższe procesy poznawcze mają odpowiednie słowne analogie. W pracy postaram się zatem przedstawić relację pomiędzy metaforami a procesami nieświadomymi, a także będę argumentował, że metafory stanowią narzędzie do wywierania wpływu w wielu dziedzinach, takich jak ekonomia, terapia i psychologia. Uwzględnię także argumenty przeciw skuteczności metafor jako narzędzi podświadomego umysłu nawiązując do różnic indywidualnych i kulturowych.

[/toggle]
[toggle title=”Renata Łukiewicz-Kostro – The healing of the heart metaphor”]

Renata Łukiewicz-Kostro
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

The HEALING of the HEART metaphor– on DIVINE intervention for human healing in the Bible. The SPIRITUAL PATH TO RECOVERY, HEALTH and WELL-BEING of an integrated contemporary human person . An authorian project idea for interdisciplinary research beyond… the OBVIOUS

The 21st human being is living in the times of rapid changes that make him/her lose their footing. The trust for public institutions established for the development and protection of man, such as for example, health care has been fading away. Our times can boast of the development of super-technologies, but health is still constantly slipping from our hands. According to WHO, in the year 2020 depression (not Covid-19) is going to be disease number 1 in the USA , and number 2 globally . The number of suicides, mental disorders and lack of well-being, and other social problems (lack of adaptation, aggression, violence, be it physical or verbal) have been rising despite the fact we are more and more affluent in the materialistic terms. Most of the reasons of the worsening of our health are sought outside (climate, poverty, injustice, economy, etc.). Sciences are developing enormously and rapidly at the highest cost of tax-payers, yet no satisfactory solutions seem to be found. People of the modern era may be overwhelmed with KNOWLEDGE and external expertise, yet lack WISDOM. The Western Sciences, in different fields, more and more often turn to the traditional wisdom of wisemen and wise women known across all the ages, cultures, religions, or outside religions. Healthy life requires from the NEW MAN some specific self-awareness , or self-conscience and resulting skills that have been naturally mastered by only some individuals. It is therefore worthwhile asking the following questions: Where does the multi-dimensional potential of a human being rest? What knowledge fosters the development of a healthy PERSON? How can medical and social care institutions open to a more adequate integrated approach including also the SPIRITUAL aspect ? How can we look upon a man in an INNOVATIVE way, closer to the TRUTH about human beings, so that ‘sliced” individual can be replaced by an integrated PERSON of body-mind -soul and…the Spirit? How can we promote the integrated TEAM RESEARCH from our local institutions that have GLOBAL effect in order to discover and bring into light of WHO we really are as human beings and what is our TRUE identity?
A human being – a man and a woman on various life stages is a multi-dimensional creature. So far, he/she has been studied by various scientific disciplines, yet separately, which caused only segmented, fragmentary knowledge of WHO WE are . Therefore, in order to understand PERSON and seek adequate solutions for various diseases and new therapies, we need to construct a completely NEW PARADIGM for ANTTHROPOLOGY with INNOVATIVE solutions in Health , Well-being and Social Care, including the latest research , not only in “hardcore” medical sciences (biology, physics, chemistry) , but also in theology , philosophy and social sciences plus HUMANITIES! It can only happen if all the sciences come together and use their responsible latest research tools for bringing more light upon WHO WE ARE.
The linguistic studies of other literary texts can also can reveal the deeply hidden SPIRITUAL causes of mental problems and disorders of the victims of depression killing millions of people, destroying marriages, families, communities, affecting workplaces and global economies, as well! For this reason we need to bring in responsible researchers from various fields that can be networking globally with this far-reaching goal.
I my personal part of the project I wish to bring in a niche area for the studies , namely linguistic analysis of selected scenes taken from the Bible , treated as a Holy Book, a literary text and a cultural phenomenon, the Book of Books on which the whole European culture has been based ! I am offering a responsible , yet very innovative and my own authorian scientific analysis of case-studies of selected PERSONAL DIVINE-HUMAN ENCOUNTERS when Jesus met sick people while He was on Earth and healed them, very often pointing to the SPIRITUAL causes of illnesses, either instantly (a miracle), or, more frequently, in a process of their human transformation leading to their integrated healing. Healing of this kind (spiritual with visible physical and mental consequences still happens nowadays in some religious communities) can be discovered and studied by applying the latest scientific cross-disciplinary research tools in linguistics, literature and biblical studies. I want to look HOW people were healed and with what results for themselves as individuals and with relation to communities, yet always via their PERSONAL relation to God (the SPIRIT).
In my contribution to the Summer School 2020 I wish to present a linguistic analysis of a few case-studies of the women healed by Jesus , looking at the HEALING of the HEART metaphor, hoping to bring in INNOVATIVE ideas for INNOVATIVE solutions for HEALTH and Well-being of contemporary citizens of the world.

Key-words: Healing of the Heart metaphor, spiritual/inner healing, integral humanism, health and well-being

[/toggle]
[toggle title=”Jakub Majchrzak – Metaforyka nocy ciemnej w mistyce zachodniej i jej współczesne ucieleśnienia”]

Jakub Majchrzak
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Metaforyka „nocy ciemnej” w mistyce zachodniej i jej współczesne ucieleśnienia

W swoim wystąpieniu chciałbym odwołać się do efektów moich analiz podjętych w ramach pracy magisterskiej zatytułowanej „Zjawisko nocy ciemnej w mistyce zachodniej”. Celem pracy było przybliżenie zjawiska „nocy ciemnej” w mistyce Zachodu, ukazanie go na tle historycznego rozwoju wrażliwości i potrzeb duchowych człowieka, oraz wykazanie aktualności tego doświadczenia w wielu współczesnych kontekstach. W związku z tym odwołuję się do religijnych praktyk starożytnych Greków, analizując je pod kątem podobieństw zachodzących pomiędzy ich obrzędowością i duchowymi motywacjami, a zjawiskiem „nocy ciemnej” w zachodniej mistyce. Przybliżam także sylwetki znanych mistyków, którzy przeżywali „noc wiary” na drodze swego duchowego rozwoju i na podstawie swoich doznań zdefiniowali to zjawisko na gruncie historii rozwoju duchowości chrześcijańskiej. Przedstawiam również motywy „nocy ciemnej” obecne w Biblii, aby poprzez odwołanie się do tego ponadczasowego tekstu kultury, jeszcze mocniej zaakcentować archetypiczność i zarazem aktualność tego zjawiska. W swoim wystąpieniu chcę zatem przedstawić całe bogactwo interesującej metaforyki towarzyszącej zjawisku „nocy ciemnej”, a przez to uzmysłowić konkretne ucieleśnienie się tej żywotnej symboliki w doświadczeniu życiowym współczesnego człowieka.

[/toggle]
[toggle title=”Janina Mękarska, Paweł Pietkiewicz – Śmieszkowanie strategiczne jako technika perswazyjna”]

Janina Mękarska, Paweł Pietkiewicz
Uniwersytet Szczeciński

Śmieszkowanie strategiczne jako technika perswazyjna

W wystąpieniu chcemy przedstawić wprowadzenie teoretyczne naszego wspólnego badania. Celem wystąpienia jest przedstawienie czym jest śmieszkowanie strategiczne i jakie elementy dialogu perswazyjnego wykorzystuje. Chcemy omówić elementy języka i przedstawić śmieszkowanie strategiczne jako szczególna technika perswazyjna wykorzystywana podczas przekonywania.

[/toggle]
[toggle title=”Marta Nowak – Iryjskie wizje zaświatów w teorii integracji pojęciowej”]

Marta Nowak
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Iryjskie wizje zaświatów w teorii integracji pojęciowej

Wystąpienie dotyczy procesu tworzenia konceptualizacji zaświatów w trzech iryjskich narracjach doby średniowiecza (Navigatio Brendani, Visio Tnugdali i Tractatus de Purgatorio Sancti Patricii). Każda z opowieści o Irlandczykach podróżującym po przestrzeniach piekła i nieba, oparta została ramę metaforycznej wędrówki w poszukiwaniu oczyszczenia z grzechów i zbawienia. Odczytanie dydaktycznego przekazu płynącego z lektury tekstu wymagało jednak tak kiedyś, jak i teraz dokonania złożonej operacji myślowej, polegającej na procesie amalgamacji, czyli tworzenia mieszanin pojęciowych. Głównym celem niniejszej pracy jest zbadanie i odtworzenie procesów amalgamacji w ramach metafory wędrówki do zbawienia, tworzącej przesłanie trzech iryjskich narracji o podróży w zaświaty. W oparciu o teorię Gillsa Fauconniera i Marka Turnera, na podstawie łacińskich tekstów utworów, odtworzone zostaną prawdopodobne modele sieci integracji pojęciowych ukazujące sposób, w jaki metafora wędrówki została zaadaptowana na potrzeby chrześcijańskich przekazów. Badania prowadzone w ramach niniejszej pracy ukazują mechanizm umysłowy leżący u podstaw złożonego procesu tworzenia metafory podróży do zbawienia, która w wypadku chrześcijańskich narracji eschatologicznych, stała się jednym z kluczowych elementów konceptualizacji procesu pokuty i oczyszczenia. Wykorzystanie powyższej teorii w badaniach nad tekstami z gatunku literatury wizyjnej nie miało dotychczas zastosowania w literaturze przedmiotu. Wnioski płynące z niniejszej pracy ukazują jednak, że łączenie paradygmatu językoznawstwa kognitywnego z analizą literaturoznawczą dostarczają nowych narzędzi do badań nad mentalnością ludzi średniowiecza.

[/toggle]
[toggle title=”Anna Odyniec – Hipotezy na temat genezy zdolności myślenia o umysłach nadnaturalnych”]

Anna Odyniec
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Hipotezy na temat genezy zdolności myślenia o umysłach nadnaturalnych

Nowym obszarem badań rozwojowych jest zdolność dzieci do myślenia o umysłach nadnaturalnych. Przeprowadzone do tej pory badania wykazują, że pojęcie umysłów nadnaturalnych jest formułowane w wieku przedszkolnym. Mechanizm tworzenia takich pojęć jest dyskusyjny. Dotychczas wyodrębnione zostały dwie konkurencyjne hipotezy – hipoteza antropomorficzna oraz hipoteza gotowości. Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań nie są zgodne co do tego, która z przedstawionych hipotez jest poprawna. Część przeprowadzonych badań potwierdza hipotezę antropomorficzną (Kiessling, Perner, 2014; Lane i in., 2010, 2012; Makris, Pnevmatikos, 2007; Gimenenez-Dasi i in., 2005). Inne badania dostarczają dowodów przemawiających za poprawnością hipotezy gotowości (Barrett i in., 2001; Wellman, Bartsch, 1988). W swoim wystąpieniu chciałabym przedstawić założenia wymienionych powyżej hipotez oraz przeanalizować wyniki badań przemawiające za jedną oraz drugą hipotezą.

[/toggle]
[toggle title=”Katarzyna Panecka, Gabriela Stachyra – W jaki sposób mózg przyjmuje inną perspektywę? O potencjalnym systemie poznania społecznego”]

Katarzyna Panecka, Gabriela Stachyra
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

W jaki sposób mózg przyjmuje inną perspektywę? O potencjalnym systemie poznania społecznego

Wielu naukowców zgadza się odnośnie istnienia systemów „co”, „gdzie” i „jak” w mózgu, przetwarzających informacje dotyczące obiektów, ich lokalizacji oraz wyjaśnień działania. Mało jest jednak badań nad koncepcją systemu „kto”, który obejmowałby neuronowe przetwarzanie informacji na temat społecznego poznania siebie i innych. Poznanie społeczne charakteryzuje się procesami psychologicznymi, pozwalającymi na wnioskowanie o intencjach, uczuciach oraz myślach innych ludzi. Jednocześnie każdy człowiek odgrywa w życiu wiele różnych ról, które stanowią pewne aspekty „ja”. Niezwykle interesująca w tym temacie jest gra aktorska, w której zadaniem jest przyjmowanie gestów, emocji i zachowań odgrywanej przez siebie osoby. Celem referatu jest analiza przyjmowania innej niż własnej perspektywy oraz występujących przy tym charakterystycznych reakcji na poziomie neuronalnym. Dodatkowo przedstawione zostaną różnice występujące pomiędzy własną perspektywą, procesem przyjmowania perspektywy trzeciej osoby, występującym przy zjawisku teorii umysłu oraz przyjmowaniem perspektywy odgrywanej przez siebie roli przez aktorów (Brown, S., Cockett, P., Yuan, Y. (2019): The neuroscience of Romeo and Juliet: an fMRI study of acting).

[/toggle]
[toggle title=”Rafał Prus, Dawid Śmietański – Immersja w grach – jak poszerza nasze poznanie”]

Rafał Prus, Dawid Śmietański
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Immersja w grach – jak poszerza nasze poznanie

W ramach prezentacji o metaforach ucieleśnionych omówimy jak bardzo niejednoznaczny świat gier komputerowych jest w stanie wpłynąć na działanie mózgu poprzez immersję. Badania w tym zakresie zaczęły swój rozwój już podczas powstawania pierwszych gier izometrycznych i 3D. Spróbujemy odpowiedzieć na takie pytania jak; co sprawia, że człowiek jest w stanie zaangażować swoje procesy poznawcze w doświadczaniu symbolicznego, wirtualnego świata? Czy pozwala to na uzyskanie pozytywnych rezultatów poznawczych u graczy? Podamy także przykłady badań obrazujących neuronalne reakcje w strukturach mózgowych podczas przebywania w sieci gry i jak może to wpłynąć na nasze zdolności poznawcze (2016 Video Games for Neuro-Cognitive Optimization – Jyoti Mishra, Joaquin A. Angurea, Adam Gazzaley). Zbadane zostanie nasze poznanie w odniesieniu do metaforycznej płaszczyzny gier komputerowych.

[/toggle]
[toggle title=”Edgar Filip Różycki – Jak powstały religie?”]

Edgar Filip Różycki
Uniwersytet w Białymstoku

Jak powstały religie?

Celem referatu jest analiza krytyczna wybranych klas teorii wyjaśniających przyczyny i mechanizmy powstawania zachowań religijnych i quasi-religijnych, z którymi spotykamy się we wszystkich kulturach i epokach. Mamy koniec II dekady XXI w., a wciąż możemy obserwować irracjonalne zachowania ludzi, które nie mają prawa prowadzić do efektów przez nich zamierzonych: a to szaman paląc liście tytoniu mówi do szeregu posążków, by pomogły mu wyleczyć chorego; a to wyznawcy jednej z religii postanawiają spalić plony i wybić bydło, jako już niepotrzebne, bowiem w nagrodę za ich dobre uczynki wkrótce do brzegu przybije statek z ładunkiem żywności i pieniędzy; a to inni chadzają do konkretnych budynków, w których wcześniej należało odprawić znamienne rytuały po to, by we współudziale wybranych członków ich społeczności i przy pomocy odpowiednich zaklęć mogli się skomunikować z wszechobecną, niewidzialną istotą, która zawsze wie, co powiedzą, ponieważ wie wszystko, celem zapewnienia sobie miłej egzystencji po śmierci. To tylko kilka spośród tysięcy odnotowanych zachowań w różnorodnej kategorii absurdów. A jednak występują na całym obszarze naszej planety od początków współczesnej cywilizacji. Dlaczego ludzie wymyślają takie historie i co ich popycha do takich działań? Skąd się biorą takie wierzenia? W referacie chciałbym przedstawić kilkanaście możliwych scenariuszy wyjaśniających powstanie tych praktyk na gruncie psychologii kognitywnej, antropologii, lingwistyki czy biologii ewolucyjnej. W szczególności skupię się na tych, które tłumaczą, iż religia objaśnia świat (odpowiada na ludzką potrzebę poznania); religia jest wsparciem (potrzeba psychologiczna); religia jest fundamentem ładu społecznego (reguluje porządek społeczny) czy religia jest złudzeniem (jako wynik uboczny ewolucyjnej własności umysłu – skłonności do podlegania iluzji). Bibliografia: Barett J., (2004), Why would anyone believe in God, Plymouth: AltaMira Press Bowen J. (2017), Religions in Practice, London: Routledge Boyer P., (2001), Religion Explained. The Evolutionary Origins of Religious Thought, New York: Basic Books Lawson E. T., McCauley R. N., (1990), Rethinking Religion, Cambridge: Cambridge University Press Lopez D. S. (red.), (2001), Praktyki religijne w Indiach, Warszawa: Dialog McCauley R. N., (2011), Why religion is natural and science is not, New York: Oxford University Press

[/toggle]

[toggle title=”Anastazja Szuła – W poszukiwaniu talentu po właściwej stronie mózgu”]

Anastazja Szuła
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

W poszukiwaniu talentu po właściwej stronie mózgu

Popularne uproszczenia o strategiach przetwarzania prawej i lewej półkuli mózgu są tak niezmiernie rozpowszechnione, że znajdujemy je nawet w materiałach używanych przez nauczycieli akademickich. Na nich Betty Edwards, autorka podręcznika „Drawing on the Right Side of the Brain”, zbudowała całą swoją teorię nauki rysunku realistycznego. Opisując ją, artystka nie tylko pisze swoją neuronaukę i psychologię – analizie poddaje też pojawiający się w języku dualizm lewy – zły, prawy – dobry, u którego podstaw stoi jedna z najbardziej typowych metafor konceptualnych. Poddam analizie, jak autorka sama korzysta z tej metafory, przenosząc ją do mózgu. Zaprezentuję jak na uproszczeniach, metaforach i skrótach myślowych konstruuje ona sensowną, przekonującą i rzeczywiście działającą metodę.

[/toggle]

[toggle title=”Daria Targosz – Tropy ciała w literaturze”]

Daria Targosz
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tropy ciała w literaturze

Do konsekwencji oddziaływań konsumpcjonizmu i kultury masowej należy zmiana położenia ciała, które wydaje się nie być już, jak do tej pory, elementem należącym do obszaru natury, ale czymś, co zostało zawładnięte przez kulturę. Jednym z następstw tych zjawisk jest mocne uprzedmiotowienie ciała. Warto jednak dostrzec w ciele coś więcej niż tylko powierzchowny, zewnętrzy element człowieczeństwa czy rzecz, którą można poddawać ocenie estetycznej. Warto cielesność ludzką potraktować jako konstytutywną część składową tożsamości człowieka, a relację ciało-dusza rozpatrywać nie jako dychotomię, ale uwzględniając jej nierozłączny i spójny charakter. Anna Łebkowska zwraca bowiem uwagę na wynikającą z antropocentryzmu somatyzację otaczającej rzeczywistości, związaną z Lyotardowską formułą „ciało tworzące świat i przezeń tworzone”, która wskazuje na współistnienie i współoddziaływanie tych dwóch planów. Nawiązując do tytułu wystąpienia, należy zwrócić uwagę na występowanie słowa „trop” w podwójnym znaczeniu – nie tylko jako spotkanie ciała i słowa będące jakimś chwytem, środkiem językowym, ale także w rozumieniu tropu jako znaku, śladu, który dokądś prowadzi. Celem wystąpienia jest konceptualizacja zagadnienia cielesności poprzez uwzględnienie spojrzenia na ciało ludzkie, mającego na uwadze jego specyficznie podmiotowy charakter (w przeciwieństwie do przedmiotowego postrzegania ciała). Założeniem pracy jest twierdzenie, że ciało określa i interpretuje świat. Kluczowe znaczenie będą miały tutaj perspektywy badawcze, które w inspirujący i istotny dla moich rozważań sposób stawiają ciało w centralnym punkcie. Są to somatopoetyka w ujęciu Anny Łebkowskiej (w której autorka problematyzuje pojęcie metafory cielesnej, a także wybrane elementy koncepcji Maurice’a Merleau-Ponty’ego, który jako fenomenolog korzystający z wyników badań kognitywistycznych, dostrzega sensotwórcze cechy ciała i przedstawia cielesność jako tę, która pozwala na bezpośrednie przeżywanie świata.

[/toggle]

[toggle title=”Dagmara Wąchocka – Rola komunikacji werbalnej w motywacji pracownika”]

Dagmara Wąchocka
Uniwersytet w Białymstoku

Rola komunikacji werbalnej w motywacji pracownika

Pełnienie obowiązków kierowniczych opiera się głównie na komunikacji, dlatego właściwe wykorzystanie mowy może zmotywować pracownika do działania. Kierując się tym założeniem, J. SULLIVAN stworzył motywacyjną teorię języka (Sullivan, 1988). Motywacyjna teoria języka (w skrócie MLT – Motivating Language Theory) wyłania się z kategorii aktów mowy w językoznawstwie i opisuje trzy typy komunikacji kierownik-podwładny: lokucyjny, illokucyjny oraz prelokucyjny. Na poziomie lokucyjnym odbywa się proces powiedzenia czegoś, na przykład oznajmienia lub orzeczenia o czymś. Na poziomie illokucyjnym dokonujemy czegoś przez wypowiedź: upomnienia, przeprosin, złożenia obietnicy, argumentacji. Na poziomie perlokucji oddziałujemy na odbiorcę, wywołujemy jakiś skutek przez powiedzenie czegoś. Rzeczywista funkcja prelokucji kryje się nie w znaczeniu, lecz w oddziaływaniu. Chodzi o wytworzenie czegoś ponad to, o czym się mówi (np. upominając kogoś, mogę wywołać w nim poczucie winy). MLT wiąże się z wieloma ważnymi wynikami w pracy, w tym między innymi z zaangażowaniem pracowników, satysfakcją z pracy, poczuciem skuteczności, wydajnością, kreatywnością, innowacjami, niższą absencją i efektywniejszym podejmowaniem decyzji (Mayfield, 2017). W moim wystąpieniu bliżej przybliżę motywacyjną teorię języka. Bibliografia Austin, J. L. (1993), Jak działać słowami, w: Mówienie i poznawanie, tłum. Bohdan Chwedeńczuk, 550-713. Holmes, W. T., Parker, M. A. (2019), Motivating language intensity: A study of Wyoming superintendents motivating language use as perceived by their principals, „International Journal of Business Communication”. Mayfield, J., Mayfield, M. (2017), Motivating language theory: Effective leader talk in the workplace, „Springer”. Mayfield, J. R., Mayfield, M. R., Kopf, J. (1998), The effects of motivating language on subordinate performance and satisfaction, „Human Resource Management”, 37(3-4), 235–248. Sullivan, J. J. (1988), Three roles of language in motivation theory, „Academy of Management Review”, 13(1), 104-115.

[/toggle]

[toggle title=”Paulina Zarębska – Metafora ucieleśniona jako narzędzie pracy tancerza”]

Paulina Zarębska
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie

Metafora ucieleśniona jako narzędzie pracy tancerza

Metafora ucieleśniona jako narzędzie pracy tancerza Słowa kluczowe: metafora ucieleśniona, taniec, poznanie ucieleśnione, poznanie usytuowane, poznanie rozproszone, rozwiązywanie problemów Celem referatu jest przedstawienie wstępnych wyników badań projektu badawczego „Rola metafor ucieleśnionych w rozwiązywaniu problemów choreograficznych w tańcu” realizowanego w ramach grantu Preludium 17 Narodowego Centrum Nauki (2019/33/N/HS1/02484). Głównym celem projektu opisanie funkcjonowania metafor ucieleśnionych jako narzędzia w procesie rozwiązywania problemów choreograficznych z perspektywy poznania usytuowanego oraz rozproszonego. Taniec jest takim przykładem sztuki, w którym metafory ucieleśnione są wyjątkowo centralnym elementem komunikacji. Są one niezbędne podczas tworzenia i uczenia się tańca. W tańcu, jako jedynym z różnych rodzajów sztuki, metafora pojawia się już na etapie jego nomenklatury (por. Vaganova 1965). W malarstwie, teatrze czy filmie, treść komunikatów podczas tworzenia nie ma charakteru motorycznego. W referacie, szczególnej uwadze zostanie poddany taniec klasyczny oraz modern jazz, ze względu na najbardziej uwypuklającą się metaforyczność ucieleśnioną. Kluczową w referacie, pełniącą rolę tła teoretycznego jest teoria poznania ucieleśnionego (Gallagher 2005; Pfeifer,Bongard 2007), która głosi, że poznanie zapośredniczone jest przez ciało – to ono kształtuje umysł i sposób myślenia. Istotnym konstruktem teoretycznym w projekcie jest również poznanie usytuowane, które D. Kirsh (2009) przedstawia jako ważny element rozwiązywania problemów. Odchodząc od klasycznej teorii Newella i Simona (1972), w której wykluczono czynniki kontekstowe (społeczne, materialne, technologiczne), Kirsh twierdzi, że czynniki te wspierają przebieg procesów poznawczych podczas rozumowania i działania w procesie rozwiązywania problemów. Zdaniem Kirsha, uwadze powinna zostać poddana interakcja pomiędzy wewnętrznymi i zewnętrznymi reprezentacjami oraz przenoszenie obciążeń poznawczych między nimi. Według autora, w kontekście rozwiązywania problemów, należy traktować wykorzystanie elementów środowiska (takich jak afordancje, czynniki kulturowo-społeczne) jako optymalizację działania systemu poznawczego. W procesie rozwiązywania problemów choreograficznych ważną rolę odgrywa metafora kognitywna (Lakoff, Johnson 1980), nazywana w projekcie ucieleśnioną. Najistotniejsze w kontekście tańca są metafory orientacyjne, które zakorzenione są w fizycznym oraz kulturowym doświadczaniu świata. Gdy tancerze wykonują ruchy zgodne z instrukcjami nauczyciela, opierają się na schematach wyobrażeniowych, które określają abstrakcyjne metafory pojawiające się na poziomie wypowiedzi i ruchów. Schematy wyobrażeniowe powstają w wyniku doświadczeń sensomotorycznych tancerzy i odnoszą się do doświadczeń przestrzeni. Są podstawą metafor orientacyjnych wykorzystywanych przez tancerzy i choreografów. Orientacyjne metafory są zakorzenione w cielesnym i kulturowym doświadczeniu. Metafory są enaktywnymi instrukcjami, które zachęcają tancerzy do rozwoju nowych kierunków ruchu według rzeczywistych bodźców zmysłowych. Podążając za enaktywizmem, postrzeganie jest przemyślaną ucieleśnioną czynnością; obejmuje poznawcze i fizyczne zdolności rozumienia. Zgodnie z enaktywistycznym podejściem w filozofii, rozumienie nie jest generowane jedynie przez schematy poznawcze percepcji, które zawsze są aktywowane w ten sam sposób. Sposoby działania zmieniają się w obrębie różnych doświadczeń. Metafory to komunikatywne sposoby tworzenia zmiany w postrzeganiu. W związku z tym generują własne wyjątkowe denotacje, które kierują do rozwiązania problemu choreograficznego. Metafora jest zatem czynnością poznawczą, która przekształca schematy percepcji. Podobnie, działania metaforycznych instrukcji i wyobrażeń definiują na nowo wzorce ruchu. Rozwiązując problem choreograficzny, tancerz wykorzystuje zarówno wiedzę kinestetyczną, jak i doświadczenie cielesne oraz jawną wiedzę o świecie zewnętrznym.

[/toggle]

[/accordion]

LSK Program

Program IV Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa

14.00 obiad

15.00 otwarcie
15.10 prof. dr hab. Marek Hetmański – Metafory ucieleśnione. Wprowadzenie do problematyki IV Letniej Szkoły Kognitywistyki
15.30 dr hab. Agnieszka Libura, prof. UWr – Analiza integracji pojęciowej w memach internetowych zawierających wyobrażenia gestów

17.00 przerwa na kawę

19.00 kolacja

Czwartek

11.00 przerwa na kawę

13.00 obiad

16.15 przerwa na kawę

19.00 kolacja

Piątek

9.00 dr Paweł Fortuna, dr hab. Zbigniew Wróblewski, prof. KUL – Sophia – pierwsza dama fałszywej emergencji? Humanoidalność robotów a antropocentryzm

Sesja studencko-doktorancka I

11.05 przerwa na kawę

13.00 obiad

Sesja studencko-doktorancka II

16.40 przerwa na kawę

19.00 kolacja

Sobota

Sesja studencko-doktorancka III

10.40 przerwa na kawę

13.00 obiad

14.00 zakończenie IV Letniej Szkoły Kognitywistyki

Pobierz

[tabs]

[tab title=”Program do pobrania”]

[/tab]

[tab title=”Plakat do pobrania – zapowiedź”]

[/tab]
[tab title=”Baner”]

[/tab]

[/tabs]

miejsce obrad

to położona w pięknej okolicy Rajchertówka. Od kazimierskiego Rynku z renesansowymi kamieniczkami dzieli ją 15-minutowy spacer malowniczą drogą wzdłuż Wisły. Przytulne pokoje, piękny widok z okien, przyjazna obsługa zachęcają do wypoczynku. W ogrodzie można odzyskać siły w cieniu starych drzew, wsłuchać się w muzykę nadwiślańskiej przyrody. Gościom przyjeżdżającym samochodami oferujemy bezpłatny parking. Rezerwacja uczestnictwa w Letniej Szkole Kognitywistyki jest możliwa tylko za pośrednictwem formularza rejestracyjnego.

Rajchertówka – Dom Pracy Twórczej KUL
ul. Puławska 94, Kazimierz Dolny

Jesteśmy obecnie świadkami znaczącego „ucieleśnienia” metaforyczności

Już sam cudzysłów (w funkcji metafory) użyty dla charakterystyki tego zjawiska wskazuje na fakt bardzo szerokiego realizowania się tej formy myślenia i działania człowieka w rozlicznych, do tej pory nie rozpoznawanych jako metaforyczne, doświadczeniach. Otwiera się nowa perspektywa badania tej starej kategorii filozoficznej.

W trakcie tegorocznych warsztatów znawcy tej problematyki – lingwiści, językoznawcy, logicy, medioznawczy, filozofowie, muzykolodzy – przedstawią swoje ujęcia teoretyczne metaforyczności (także pokrewnych zjawisk jak stapianie się pojęciowych domen) oraz metody badawcze stosowane do bardzo szczególnych doświadczeń. Mowa zatem będzie o ucieleśnieniu metafor w tańcu, muzycznych utworach, improwizowaniu w terapii medycznej, w internetowych memach, w geometrii, nawet w muzyce i logice. Właśnie, gdzie jeszcze są „metafory w naszym życiu”? O tym będziemy dyskutować w Kazimierzu w drugim tygodniu września. Zapraszamy!

Tytuł tegorocznej Letniej Szkoły Kognitywistyki

wskazuje na niestandardowe i szerokie podejście do problematyki metaforyczności. Tradycyjnie pojmowana jest ona własnością mowy, języka czy tekstu, jest traktowana jako ich stylistyczna ozdoba czy narzędzie perswazji. Rewolucja kognitywistyczna dokonana w psychologii, filozofii, antropologii w połowie minionego stulecia zmieniła ten punkt widzenia. Za sprawą monografii George’a Lakoffa i Marka Johnsona „Metafory w naszym życiu”, ale także badaczy spoza językoznawstwa, zaczęto pojmować metaforyczność jako własność struktur pojęciowych ludzkiego umysłu, a także niektórych rodzajów działania. Poszerzono nie tylko obszary badań, wykraczając daleko poza język i teksty literackie, nawet te użytkowe jak dyskursy polityczne, ale podjęto badania empiryczne nad rozlicznymi rodzajami zachowań człowieka i jego metaforycznych wytworów. Efektów metaforyczności zaczęto upatrywać również w gestach, rytuałach, zachowaniach społecznych, rozpoznając metaforyczne struktury, funkcje i wytwory daleko poza językiem – w malarstwie, wizualnych sztukach użytkowych, w muzyce, tańcu.

Percepcja – umysł – kultura

Drodzy Uczestnicy IV Letniej Szkoły Kognitywistyki, licząc na Wasz niezawodny udział w tegorocznych warsztatach poświęconych metaforom, pragniemy zaprosić Was do zgłoszenia tekstów referujących bieżące tematy, zgłaszane na IV LSK, jak również Wasze wystąpienia z lat minionych. Zostaną one zebrane do monografii książkowej, która będzie podsumowaniem wszystkich dotychczasowych edycji Szkoły. Monografia ukaże się z początkiem przyszłego roku w wydawnictwie Academicon pod redakcją M. Hetmańskiego i A. Zykubka.

Teksty artykułów lub raportów z badań (do objętości 16 stron) prosimy zgłaszać na adres

marek.hetmanski@poczta.umcs.lublin.pl

w przeciągu najbliższych trzech miesięcy.

Organizację VI Letniej Szkoły Kognitywistyki wspierają

Polskie Towarzystwo Kognitywistyczne

Fundacja Rozwoju Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Polska Akademia Nauk. Oddziału PAN w Lublinie

Polskie Towarzystwo Informatyczne

Wydział Administracji i Nauk Społecznych
Politechniki Warszawskiej

III Letnia Szkoła Kognitywistki. Program

[tabs]

[/tab]
[tab title=”Środa, 4 września 2019″]

Środa, 4 września 2019

sesja #1

15:00 | prof. dr hab. Joanna Jurewicz (UW) | Po co nam ujęcie kognitywne w badaniach najstarszych teksów ludzkości? Metafora w Rygwedzie | Why do we need a cognitive approach to study the oldest texts of humanity? Metaphor in the Rig Veda
16:30 | prof. Arkadiusz Gut (KUL), prof. Andrew Lambert (City University of New York), prof. Oleg Gorbaniuk (KUL) | Body and Mind: Comparative research on mentalistic conceptualizations in Poland and China
- 19:00 kolacja
20:00 Wieczorny spacer do Kazimierza Dolnego

[/tab]
[tab title=”Czwartek, 5 września 2019″]

Czwartek, 5 września 2019

sesja #2

09:00 | dr Grzegorz Polak (UMCS) | Umysł, poznanie i świadomość w buddyzmie pierwotnym i Chan – ujęcie z perspektywy kognitywistycznej | Mind, Cognition and Consciousness in early Buddhism and Chan – A Cognitive Science Perspective
- 10:00 kawa
10:15 | prof. Gang Chen (Huazong University of Science and Technology) – Taoist Philosophy of Mind
11:30 | dr hab. Tomasz Stefaniuk (UMCS) | Językowe uwarunkowania zjawisk umysłowych na przykładzie klasycznego języka arabskiego
- 13:00 obiad

sesja #3

14:45 | prof. Zbigniew Wróblewski, prof. Arkadiusz Gut, dr Mariusz Wołonciej, dr Michał Wilczewski, dr Andrzej Zykubek | Kulturowe uwarunkowania poznania społecznego: o uczeniu się kulturowym i adaptacjach poznawczych. Badania polskich misjonarzy w środowisku międzykulturowym z wykorzystaniem metod narratywnych i focusowych
- 16:15 kawa
16:30 | dr Marcin Lisiecki (UMK) | Światopoglądowe treści w kulturze i języku japońskim na przykładzie Kojik
17:30 | dr Anna Dutkowska | Anthropomorphism – a cognitive error or adaptation?
- 20:00 Kolacja

[/tab]
[tab title=”Piątek, 6 września 2019″]

Piątek, 6 września 2019

sesja #4 studencko-doktorancka

09:30 | Kamil Aftyka | Między kognitywistycznym naturalizmem a subiektywizmem. O pojęciu środowiska (Umwelt) i doświadczeniu pojmowania
09:55 | Qin Boyao | Feuerbach’s criticism of Christian Mind-Body Views
10:20 | Wang Minghui | Are There Laws In Psychology
10:45 | Huang Xuanqin | Mind-body token identity theory from the perspective of nominalism
- 11:10 kawa
11:25 | Wu Jingshuang | Mill’s analogy argument of other minds
11:50 | Yu Zhihao | Cloning should not be considered as simple replication of DNA donor
12:15 | Li Xiang | Could form system generate meaning?
12:40 | Cheng Ran | Incompleteness : The Challenge to Computationalism
- 13:15 obiad

sesja #5 studencko-doktorancka

15:00 | Fabio Squeo | The transhuman: automatic perspectives of freedom. Emotional robots?
15:25 | Robert Mirski | Emotion and the acquisition of folk psychology: An interactivist perspective
- 15:50 kawa
16:05 | Ania Głowik | Język – kultura czy ewolucja?
16:30 | Edgar Filip Różycki | Preferencje czasowe w kontekście zdolności poznawczych
16:55 | Szymon Górski | Kognitywna batalia o użytkownika
17:20 | Anastazja Szuła | Multimodalny język twitterowiczów
17:55 | Albert Łukasik | Mózg w różnych zakątkach świata: neuronalne różnice kulturowe
- 19:00 kolacja
20:00 Wieczorny spacer do Kazimierza Dolnego

[/tab]
[tab title=”Sobota, 7 września 2019″]

Sobota, 7 września 2019

09:30 | dr Mateusz Kusio (Oxford University) | Metafory biblijne w perspektywie teorii Lakoffa i Johnsona | Biblical metaphors from the perspective of Lakoff and Johnson’s theory

sesja #6 studencko-doktorancka

10:30 | Paulina Zarębska | Taniec a kultura
10:55 | Mira Zyśko | Rola lateralizacji mózgu w ewolucji kulturowej człowieka
- 11:20 kawa
11:35 | Katarzyna Marczewska | Zło a wiedza. Epistemiczny efekt efektu ubocznego w języku polskim
12:00 | Michał Bachanek | Neuronalne podstawy poczucia wolnej woli
12:25 | Mateusz Chról | Od rozszerzonego umysłu do rozszerzonej jaźni – kultura jako fenotyp rozszerzony
12:50 | Marzena Fornal | Przyczynowość odgórna w kontekście emergencji psychofizycznej
- 13:20 obiad
14:00 Zakończenie III Letniej Szkoły Kognitywistyki

[/tab]
[/tabs]

Pobierz

[tabs]

[tab title=”Program do pobrania”]

[/tab]

[tab title=”Plakat do pobrania – zapowiedź”]

[/tab]
[tab title=”Baner”]

[/tab]

[/tabs]

Ideę przewodnią III Letniej Szkoły Kognitywistyki

można usytuować w ramach sporu filozoficznego dotyczącego pytania, w jakim stopniu zdolności poznawcze są uniwersalne i wrodzone, a w jakim językowo i kulturowo zależne. Innymi słowy, problematyka tegorocznych warsztatów wchodzi w przestrzeń badań porównawczych, które obejmują wielowarstwowe porównanie różnych systemów poznawczych, kształtowanych w obrębie odmiennych systemów językowych, filozoficznych i kulturowych.

Mówiąc bardziej technicznie, jest to próba określenia, w jakim zakresie nasze zdolności kognitywne obejmujące konstruowanie osoby jako bytu psychologicznego, zajmowanie kognitywnych perspektyw, użycie pojęć mentalnych, wzniesienie intencjonalne, odczytywanie własnych stanów mentalnych, podawanie racji działania przez odwołanie do intencji, zamiarów, przekonań są kulturowo i językowo zależne, a w jakiej mierze są uniwersalne i nieczułe na czynniki środowiskowe (w tym język i kulturę).

Umysł w kulturze

Niewątpliwie prowadzenie takich badań współcześnie wymaga co najmniej uwzględnienia badań komparatystycznych (międzykulturowych, rozwojowych, międzygatunkowych), prowadzonych w psychologii, socjologii i antropologii kulturowej. Następnie konieczne jest podjęcie wysiłku budowania takiego dyskursu w filozofii, który mieści w sobie metodologiczne i treściowe odnoszenie się do badań empirycznych.

Dlatego też do udziału w wykładach i warsztatach zaprosiliśmy specjalistów w zakresie kognitywnych badań lingwistycznych i międzykulturowych.

W III Letniej Szkole Kognitywistyki udział zapowiedzieli:

Prof. dr hab. Joanna Jurewicz (UW)

Dr hab. Tomasz Stefaniuk (UMCS)

Dr Grzegorz Polak (UMCS)

Dr Marcin Lisiecki (UMK)

Dr Mateusz Kusio (Oxford University)

Dr hab. Arkadiusz Gut, prof. nadz. KUL (KUL)

Dłonie z El Castillo

Przedstawione na plakacie III Letniej Szkoły Kognitywistyki prehistoryczne malunki w jaskini El Castillo w północnej Hiszpanii mają co najmniej 40,8 tys. lat. Jest to bodajże najstarszy przykład tego typu sztuki jaskiniowej w Europie. Datowanie wykazało, że są co najmniej o 4 tys. lat starsze od malowideł z Abri Castanet we Francji, które mają około 37 tys. lat.

„Dłonie z El Castillo” pozwalają na wyciągnięcie wniosku, że współcześni ludzie dotarli tutaj już z umiejętnością malowania, jako częścią ich aktywności kulturowej. Być może jednak było tak, że to właśnie na terenie dzisiejszej Hiszpanii nasi przodkowie wynaleźli tę aktywność i formę ekspresji zaraz po przybyciu do Europy. Tego typu śladów nie odnajdujemy bowiem na kontynencie afrykańskim.

Nie można też wykluczyć, co jest chyba najbardziej pasjonujące, że jest to sztuka istot przedludzkich, czyli neandertalczyków…

A. W. G. Pike, D. L. Hoffmann, M. García-Diez, P. B. Pettitt, J. Alcolea, R. De Balbín, C. González-Sainz, C. de las Heras, J. A. Lasheras, R. Montes, J. Zilhão, U-series dating of Palaeolithic Art in 11 Caves in Spain, Science, Vol. 336 no. 6087 pp. 1409-1413, DOI: 10.1126/science.1219957

II Letnia Szkoła Kognitywistyki

wrz

śr.

2022

Umysł w sieci. Wprowadzenie do problematyki VI Letniej Szkoły Kognitywistyki – prof. dr hab. Marek Hetmański, dr hab. Zbigniew Wróblewski, prof. KUL

Bilety

wrz 7@15:00 – 15:30

Czytaj więcej

Robotic semantics based on conceptual spaces – Peter Gärdenfors

Bilety

wrz 7@15:30 – 17:00

Present-day chatbots, such as GPT-3, show an impressive capacity to have a sensible dialogue with a human about almost any topic. However, a closer inspection of the dialogues reveals that the chatbots are unable to talk about topics requiring embodiment. In this sense the chatbots are not semantically grounded. In order to get around these problems for robots and other artificial systems, a semantics that is grounded in perception and action is required.

I present the theory of conceptual spaces as a theoretical framework that can be used for such a semantics. The spaces consist of domains most of which are grounded in perception and action. They also allow a simple way of representing natural concepts by assuming that such concepts are represented by convex regions of a conceptual space. The semantics of major word classes can be described with the aid of conceptual spaces in a way that is amenable to computer implementations.

The key semantic idea is then to use events as the fundamental structures for the semantic representations of an artificial system. Events are modeled in terms of conceptual spaces and mappings between spaces. An event is represented by two vectors, one force vector representing an action and one result vector representing the effect of the action. The two-vector model is then extended by the thematic roles so that an event is built up from an agent, an action, a patient, and a result. It is shown how the components of an event can be put together to semantic structures that represent the meanings of sentences. It is argued that a semantic framework based on events can generate a general representational framework for human-robot communication. An implementation of the framework involving communication with an iCub robot will be described.

Lecture and Workshop

Peter Gärdenfors, Conceptual Spaces, preprint or Chapters 1-4 from Conceptual Spaces

Lecture

Peter Gärdenfors

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 EN wykład

Scaffolds of Cognitive Evolution: From Ancient Artifacts to Modern Computers – Hajo Greif

Bilety

wrz 7@17:15 – 19:00

Scaffolds of Cognitive Evolution: From Ancient Artifacts to Modern Computers

Hajo Greif

The earliest intentional markings created by human beings date back up to 500,000 years (see Mania and Mania 1988, Joordens et al. 2015). These markings apparently did not serve instrumental, tool-like functions, nor do they appear to be forms of figurative art. Instead, they display abstract geometric patterns that potentially testify to an emerging ability of symbol use.

In my talk, I pursue two related goals. First, in a variation on Ian Hacking’s (1981) speculative account of the possible role of “likeness-making” in the evolution of human cognition and language, I explore the central role that the embodied processes of making and the collective practices of using such artefacts might have played in early human cognitive evolution. These artefacts might have acted as material scaffolds in the emergence of symbolic reference-making. I argue that representational or practical functions were likely secondary to mimesis and imitation in social interactions (see Donald 1991 and Tomasello 1999 respectively).

Second, I will explore the extent to which and the ways in which the use and function of modern information and communication technologies might still bear marks of these origins. Representation and the provision of information might still only provide partial explanations of the functions of modern artefacts in human populations. If the analysis of the early human artefacts is to the point, and if the mimetic and imitation-based modes of using and referring to them partly survived into the modern human condition, embodied collective interactions with and through the respective artefacts will be more central.

Hajo Greif

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 wykład

wrz

czw.

2022

Workshop on robotic semantics and conceptual spaces – Paula Quinon

Bilety

wrz 8@09:00 – 11:00

During the seminar, participants will have time to focus on the details of a model of cognition based on conceptual spaces. I will lead a discussion towards the possibility of using conceptual spaces in the architecture of humanoid robots expressing emotions.

I will present ways in which emotional states can be implemented in robots, distinguishing between robots that are programmed to prioritise superficial displays of human-like emotions (Geminoid, a doppelganger used to stand-in for its human designer) and robots equipped with an emotional architecture (Kismet, a cartoon head from MIT).

A biologically inspired model based on conceptual spaces has been used to study the cognitive basis of autism. It is argued that the conceptual space of an autistic cognition contains a dense net of prototypes and consequently information processing requires readjustment. Without taking a strong position on autism, I use this example to show how the structure of the conceptual area can vary, how the density of protypes can affect chains of inference, how it consequence it can influence computation capacities and type of conclusions reachable by chains of inference. I use the example of Antonio Chella’s architecture based on conceptual spaces, implemented in social robots designed to facilitate interaction between children in and outside spectrum of autism.

I will use the knowledge about the ability to modify the density of prototypes in a conceptual space to initiate a discussion on the creation and manipulation of emotional structure in social robots.

Workshop

Paul Dumouchel, Luisa Damiano, Living with Robots, Harvard University Press, 2017
- Introduction available at Look Inside service of Amazon and Books.google.com offers some insight as well.
Antonio Chella, Conceptual Spaces and Autism, 2016 and a link to the Prezi presentation.
Sherry Turkle, Why these friendly robots can’t be good friends to our kids, 2017

Paula Quinon

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 EN warsztat

Duchowość nie-ludzkich agentów. Wpływ przypisywania umysłu i duszy robotom humanoidalnym na ich status moralny – Paweł Fortuna, Arkadiusz Gut, Zbigniew Wróblewski

Bilety

wrz 8@11:15 – 12:15

Paweł Fortuna, Arkadiusz Gut, Zbigniew Wróblewski

W referacie przedstawimy wyniki badań na temat relacji między przypisywaniem umysłu, duszy i statusu moralnego nie-ludzkim agentom (robotom humanoidalnym). W literaturze pokazano nie tylko, że percepcja umysłu jest ściśle związana z moralnymi sądami, ale także, że przypisywanie duszy innym istotom wpływa na podejmowanie fundamentalnych decyzji moralnych wobec nich. Kluczowe w naszym badaniu było więc założenie, że pojęcie duszy w psychologii potocznej nie jest pochodne od pojęcia umysłu; ponadto pojęcie duszy obok umysłu jest fundamentem do zrozumienia Innych istot. Oznacza to, że w percepcji innych jednostek, a szczególnie w procesie nadawania im statusu moralnego lub przy określaniu podejmowanych wobec nich działań, które uznajemy za moralnie dopuszczalne, nie tylko przypisywanie umysłu, ale także duszy może odgrywać kluczową rolę. Na bazie tych założeń przygotowaliśmy złożony zestaw pytań kwestionariuszowych.

Z przeprowadzonych badań wynika, że nadawanie robotowi takiemu, jak Sophia, statusu moralnego jest zapośredniczone przez percepcję umysłu na wymiarze experience (β= .338, p< .01) oraz percepcję jego umysłu na wymiarze agency (β = .063, p< .001), ale jednocześnie, że na owe nadawanie statusu moralnego i to poza wymiarami experience and agency, ma bezpośredni wpływ również przypisywanie robotowi duszy (β = .123, p< .02). Z badań naszych wynika więc, że atrybucja duszy jest odmiennym i równoległym od atrybucji umysłu warunkiem nadawania robotowi MS.

Paweł Fortuna

Arkadiusz Gut

Zbigniew Wróblewski

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

Myślenie – sieć – logika. Sieć pełna znaczeń a sztuczna inteligencja – Piotr Kulicki

Bilety

wrz 8@12:15 – 13:15

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

Umysł w sieci artefaktów. Jak immersyjne eksponaty w CNK stają się artefaktami poznawczymi? – Marcin Trybulec, Ilona Iłowiecka-Tańska

Bilety

wrz 8@15:15 – 16:15

Wystąpienie będzie dwugłosem na temat roli artefaktów poznawczych z perspektywy kognitywisty i antropologa kultury. Ma ono cele teoretyczne i praktyczne. Z jednej strony przybliżymy słuchaczom podstawowe kwestie związane z teorią artefaktów poznawczych, z drugiej strony zderzymy teorię z konkretnymi obserwacjami interakcji między eksponatami a zwiedzającymi Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (CNK). Taka strategia narracyjna pozwoli wyjaśnić, na czym polega specyfika interaktywnych eksponatów rozumianych jako artefakty poznawcze oraz czego można się dowiedzieć na temat relacji między myśleniem a technologią analizując zachowania zwiedzających CNK.

Centra nauki to instytucje edukacji nieformalnej, które w ostatnich latach przeżywają intensywny rozkwit. Każdego roku w Polsce przybywa ich kilkanaście a łącznie są odwiedzane przez kilka milionów zwiedzających. CNK w Warszawie to drugie największe i najczęściej odwiedzane centrum nauki w Europie. Jego misją jest inspirowanie do doświadczania i interpretowania świata oraz odpowiedzialnego działania. Rosnąca popularność centrów nauki skłania do postawienia pytania, o ich wartość jako instytucji wspierających rozumienie praw naukowych i samej nauki. W misji CNK ważną rolę pełnią eksponaty, rozumiane jako obiekty materialne, z którymi można wchodzić w różnego rodzaju interakcje. Dlatego warto zadać pytanie, na czym dokładnie polega poznawcza funkcja tych eksponatów.

Z perspektywy historycznej można wyróżnić dwa sposoby myślenia o edukacyjnej roli eksponatów zgromadzonych w muzeach i centrach nauki. Różnią się one koncepcją roli zwiedzającego. Pierwszy, który możemy nazwać transmisyjnym, zakłada, że zwiedzający jest przede wszystkim odbiorcą znaczeń definiowanych przez kuratora. Drugi, możemy go umownie nazwać konstruktywistycznym, opiera się na założeniu, że wystawy to środowisko stymulujące zwiedzających do eksploracji i konstrukcji własnych znaczeń.

Transmisyjny model muzeum nauki ukształtował się w dziewiętnastym wieku, jako wyraz tendencji do upowszechniania i popularyzacji wiedzy, którą najpełniej wyraża tradycja wystaw światowych. W tym modelu ekspozycje budowane są wokół artefaktów symbolizujących rozwój i osiągnięcia nauki i techniki. Przykładami tego typu obiektów są między innymi, pierwsza maszyna parowa, skafander astronautów lub pierwszy komputer. Środki muzealne służą przekazaniu jasnego komunikatu dotyczącego modernizacji, postępu, zaufania do nauki i roli naukowców w społeczeństwie. Dziewiętnastowieczna tradycja muzeów i centrów nauki opiera się na sztywno rozdzielonych rolach nadawcy i odbiorcy. W praktyce oznacza to, że publiczność zwiedzająca takie centrum ma za zadanie rozpoznać informację zakodowaną wcześniej w eksponatach przez twórców wystawy lub naukowców. W kontekście polskim wzorem takiej instytucji jest Narodowe Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki.

Drugi, konstruktywistyczny sposób myślenia o poznawczej roli centrów nauki ma źródła w połowie XX wieku. Jego kanonicznym przykładem jest Exploratorium; centrum nauki w San Francisco zaprojektowane przez Franka Oppenheimera. W modelu tym eksponaty tracą charakter symboli postępu i modernizacji. Są to zazwyczaj obiekty stanowiące standardowe wyposażenie laboratoriów. Takie zestawy instrumentów badawczych umożliwiają osobiste doświadczanie zjawisk inspirujących naukowców. W tym modelu zanika jednoznaczny podział na aktywnego nadawcę informacji i pasywnego odbiorcę. Ekspozycja z założenia nie posiada gotowego przekazu, ale ma być katalizatorem indywidualnych doświadczeń, których podstawą jest aktywność zwiedzającego. Ma on eksperymentować i eksplorować, to znaczy swobodnie korzystać z urządzeń, w dialogu z innymi zwiedzającymi i pracownikami muzeum.

CNK realizuje właśnie taki, interaktywny sposób myślenia o edukacji i wiedzy. Eksponaty CNK mają tworzyć środowisko poznawcze, w którym zwiedzający, przy użyciu podręcznych stacji badawczych, może wywoływać określone zjawiska przyrodnicze (np. drgania, zmieniać ich parametry, obserwować wywołane zmiany). Proces uczenia się z wykorzystaniem danego eksponatu – kierunek, intensywność, jakość – zależy od motywacji, posiadanej wiedzy i doświadczenia użytkownika. Dominuje tu pluralistyczny model doświadczania i zdobywania wiedzy. W zależności od indywidualnych cech zwiedzających, na wystawach zachodzą zatem bardzo różnorodne procesy uczenia.

W transmisyjnym modelu centrum nauki, relacja między zwiedzającym a eksponatem jest wyraźnie zdefiniowana. Odzwierciedla ona stosunek między znakiem a jego użytkownikiem. Użytkownik ma za zadanie rozpoznać jednoznacznie zdefiniowane odniesienie znaku. W modelu konstruktywistycznym, reprezentowanym przez CNK, relacja między eksponatami a użytkownikami jest znacznie bardziej złożona, ponieważ programowo nie jest jednoznacznie zdefiniowana, dzięki czemu umożliwia twórcze wykorzystanie elementów ekspozycji. Taka sytuacja rodzi wiele pytań. Jaką rolę pełnią eksponaty w CNK w doświadczeniu użytkownika? Na czym polega ich funkcja? Jaki rodzaj wiedzy lub doświadczenia przekazują użytkownikom? Czy pełnią funkcje poznawcze? A jeśli tak, to jakie?

Aby odpowiedzieć na te pytania, wykorzystamy rozwijane od trzech dekad teorie artefaktów poznawczych. Dostarczają one szczegółowych kryteriów oceny, czy obiekt bądź narzędzie spełnia funkcje poznawcze. Przedstawimy klasyczne definicje oraz próby klasyfikacji artefaktów poznawczych, aby przez ich pryzmat spojrzeć na zgromadzone w centrach nauki interaktywne eksponaty. Artefakty poznawcze powszechnie definiuje się jako materialne urządzenia, które pełniąc funkcje znakowe uczestniczą w procesie magazynowania, przekazywania i przekształcania informacji. Jeśli eksponaty interaktywne posiadają wszystkie istotne cechy artefaktu poznawczego, to ich funkcje poznawcze nie powinny budzić wątpliwości.

Jednak interaktywne eksponaty tylko częściowo przystają do istniejących konceptualizacji i klasyfikacji artefaktów poznawczych. Głównym problemem interpretacyjnym jest rozumienie ich funkcji znakowej. Choć w intencjach twórców i projektantów, eksponaty posiadają wyraźne odniesienie, to z perspektywy użytkownika nie zawsze jest ono widoczne. Zwiedzający pracują z eksponatami w bardzo zróżnicowany sposób: część z nich odkrywa w trakcie eksploracji tzw. efekt eksponatu, czyli zjawisko, które w intencji twórców, stanowi główny cel eksploracji. Część skupia się na odkrywaniu własności obiektów jako swoistego narzędzia, maszyny – i w tej sytuacji funkcja znakowa obiektu pozostaje nieodkryta. Na czym zatem polega funkcja znakowa interaktywnych eksponatów w CNK, jeśli użytkownicy nie rozpoznają ich odniesienia przedmiotowego? Czy eksponaty, których odniesienie nie zostaje rozpoznane mogą spełniać funkcje poznawcze? A może funkcja poznawcza eksponatów interaktywnych polega na odkryciu przez użytkownika zakodowanej w nich intencji znakowej projektanta? Udzielenie odpowiedzi na te pytania pozwoli wyjaśnić, jak interaktywne eksponaty stają się artefaktami poznawczymi.

Marcin Trybulec

Ilona Iłowiecka-Tańska

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

Postprawda a rozproszona struktura sieci – czy grozi nam chaos informacyjny? – Tomasz Walczyk

Bilety

wrz 8@16:30 – 17:30

Badania dotyczące komunikacji coraz częściej poruszają problem dezinformowania w sieci. Nierzadko pojawiają się przy tym pytania o istotę postprawdy, a także próby wyjaśniania towarzyszących jej zjawisk takich jak fake news, bańka filtrująca, clickbait czy deep fake. Wskazanym fenomenom sprzyja rozproszona struktura sieciowa, której najczęściej towarzyszy brak możliwości skutecznego weryfikowania publikowanych treści pod kątem ich prawdziwości, rzetelności i wiarygodności. Czy zatem nasze procesy zdobywania informacji i wiedzy w sieci, już na stałe uwikłane są w zgubny wpływ „postprawdziwości”? Czy w związku z tym słusznie mówi się o prymacie postprawdy, czy wręcz o epoce postprawdy? Podejmując próbę odpowiedzi na te pytania, poruszę kwestię sieciowych mechanizmów obronnych. Ujawniają się one pod postacią dostępnych narzędzi i rzetelnych praktyk poznawczych, odkrywając przy tym szeroką gamę możliwości neutralizowania zgubnych skutków dezinformacji w sieci.

Tomasz Walczyk

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

Możliwości i ograniczenia rzeczywistości wirtualnej – Sidey Myoo / Michał Ostrowicki

Bilety

wrz 8@17:30 – 19:00

„Academickie Wirtualim” to filmowa, wirtualna i naznaczona historycznie podróż po Academia Electronica, która powstała w 2007 w wirtualnym świecie Second Life i trwa do dzisiaj, a od 2022 istnieje również w świecie AltSpaceVR. Podczas prezencji zaprezentowano zmieniającą się Academicką przestrzeń, co dotyczy głównie kilkunastu przestrzeni edukacyjnych – wirtualnych auli, w których od 2008 odbywały się oficjalne akademickie kursy prowadzone przez wykładowców z różnych ośrodków akademickich w Polsce. Przeprowadzane były także wystąpienia w cyklach: Od Studentki/a do Profesorki/a oraz w ramach wystąpień międzynarodowych Science Beyond Borders – The Global Academia Electronica. Wygłoszono tu szereg referatów konferencyjnych, w tym na ogólnopolskich i międzynarodowych kongresach, jak również zorganizowano kilka konferencji. W 2012 odbyła się tu pierwsza w Polsce publiczna obrona rozprawy doktorskiej oraz pierwszy egzamin licencjacki (2012) i magisterski (2015) w sieci. Od 2015 w Academii działa bot przeprowadzający egzamin testowy. W 2020 odbyło się tu pierwsze w Polsce publiczne wystąpienie konferencyjne przy użyciu Oculusa.

Prezentacji towarzyszą cytaty ze światowej literatury opatrzone komentarzami i krótkimi analizami dotyczącymi rzeczywistości wirtualnej. Ta wirtualna, naukowo-sentymentalna podróż jest krótkim podsumowaniem działalności Academia Electronica z zaproszeniem do jej odwiedzenia lub wygłoszenia wykładu, jak również przeprowadzenia kursu.

Michał Ostrowicki (Sidey Myoo)

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

wrz

pt.

2022

Twarze multimodalności: uwagi z perspektywy semiotyki kognitywnej – Piotr Konderak

Bilety

wrz 9@09:00 – 10:00

Bateman i in. (2017) uznają multimodalność procesów poznawczych za niezaprzeczalne zjawisko. Jednak termin „multimodalność” jest wieloznaczny; w myśl proponowanego tutaj podejścia termin ten odnosi się do dwu odmiennych, choć powiązanych (sparowanych) ze sobą zjawisk: multisensoryczności (percepcja) i polisemiotyczności (komunikacja).

Podczas spotkania przybliżę problematykę multimodalności z perspektywy semiotyki kognitywnej, dziedziny badającej procesy tworzenia znaczeń (meaning-making) w aktywnościach podmiotów poznawczych. W szczególności, semiotyka kognitywna bada zjawisko polisemiotycznej komunikacji rozumianej jako wykorzystywanie różnych zasobów semiotycznych (semiotic resources) i systemów semiotycznych (semiotic systems) w procesie komunikowania. W rozważaniach nad polisemiotycznością szczególną rolę odgrywa język – traktowany jako paradygmatyczny przykład systemu semiotycznego (Zlatev i in. 2020). Jednakże ludzka komunikacja obejmuje znacznie więcej niż tylko język: w rzeczywistych sytuacjach komunikacyjnych język stanowi jeden z elementów bardziej złożonego systemu polisemiotycznego – mowa jest zintegrowana w kilkoma innymi ucieleśnionymi aktywnościami jak: postawa ciała, ruchy głowy, mimika, spojrzenie czy wreszcie gesty. Takie pozajęzykowe zasoby (systemy?) semiotyczne zyskują na znaczeniu w kontekście „podejścia ucieleśnionego” w badaniach nad poznaniem i komunikacją.

Idee polisemiotyczności i ucieleśnienia komunikacji przedstawię na przykładzie dwojakiego rodzaju badań. Pierwszy z nich obejmuje badania nad tzw. gestykulacjami (gesticulations, Kendon 1988) określanymi również jako spontaniczna gestykulacja (McNeill 1992; Müller 2018): mowie towarzyszą spontanicznie wykonywane gesty – globalne, syntetyczne i holistyczne które nie są wyraźnie planowane ani monitorowane (Quaeghebeur et al. 2014).

Ucieleśnienie i polisemiotyczność komunikacji językowej ujawniają się również w badaniach Mondady (2016) nad postawą cielesną i ruchem ciała; całe „chodzące ciała” (walking bodies) są skoordynowane z aktywnością werbalną podmiotu w akcie komunikacji, jednocześnie aktywność cielesna i mowa okazują się wzajemnie od siebie zależne.

Wyniki powyższych badań sugerują, że język wraz z ucieleśnionymi zasobami semiotycznymi można traktować w badaniach jak jeden, szerszy, polisemiotyczny system komunikacji. W konsekwencji, prezentację zakończą metodologiczne wskazówki związane z empirycznymi badaniami nad polisemiotycznymi systemami komunikacji.

Bibliografia

Bateman, J., Wildfeuer, J. & Hiippala, T. (2017). Multimodality. Foundations, Research and Analysis. A Problem-Oriented Introduction. Berlin: De Gruyter Mouton.
Kendon, A. (1988). How gestures can become like words. In F. Poyatos (Ed.), Cross-cultural perspectives in nonverbal communication (pp. 131–141). Hogrefe & Huber Publishers.
McNeill, D. (1992). Hand and Mind: What Gestures Reveal About Thought. Chicago: University of Chicago Press.
Mondada, L. (2016). Challenges of multimodality: Language and the body in social interaction. Journal of Sociolinguistics 20 (3), 336-366.
Müller, C. (2018). Gesture and Sign: Cataclysmic Break or Dynamic Relations? Frontiers in Psychology 9:1651.
Quaeghebeur, L., Duncan, S., Gallagher, S., Cole, J. & McNeill, D. (2014). Aproprioception, gesture, and cognitive being. In: Müller, C. Cienki, A. Fricke, E. Ladewig, S.H. McNeill, D. & Teßendorf, S. (eds.) Body – Language – Communication (HSK 38.2), (pp. 2048-2061). De Gruyter-Mouton.
Zlatev, J., Żywiczyński, P. & Wacewicz, S. (2020). Pantomime as the original human-specific communicative system. Journal of Language Evolution 5(2), 156–174.

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL wykład

Bilety

wrz 9@10:30 – 11:00

Celem prezentacji jest przedstawienie potencjalnego badania behawioralnych i neurofizjologicznych wskaźników interakcji ze sztuczną inteligencją przy zjawisku mind perception w warunkach kooperacji i rywalizacji. Badanie planowane jest z wykorzystaniem metod pomiaru aktywności neuronalnej, testów behawioralnych i wybranych gier komputerowych wymuszających na badanym współpracę bądź współzawodnictwo w dążeniu do celu. W prezentacji przedstawione zostaną zmienne, których manipulacja może wpływać na postrzeganie stanu mentalnego u sztucznego agenta. Pomiar i regulacja mind perception zostaną zastosowane do określenia czy badani będą przypisywali sprawczość lub/i stany emocjonalne sztucznej inteligencji i czy współpraca lub/i rywalizacja odniesie takie same korzyści poznawcze i emocjonalne jak w przypadku interakcji z drugim człowiekiem. Dodatkowo planowane jest sprawdzenie neurofizjologicznych wskaźników nabytych przy interakcji z maszyną i ludźmi celem wyodrębnienia wzorców aktywności typowych dla interakcji ze sztucznym agentem, a także porównania zmian neuroplastycznych po treningu poznawczym ze sztuczną inteligencją i człowiekiem.

Albert Łukasik

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Zjawisko immersji w grach komputerowych – potencjał i tendencja immersyjna, fantomatyka Lema – Tomir Jędrejek

Bilety

wrz 9@11:00 – 11:30

Immersja jest ciekawą kategorią, którą trudną zamknąć w jednoznacznej definicji, dlatego mamy do czynienia z wieloma jej rodzajami. Potocznie – choć całkiem trafnie – określa się ją jako zanurzenie w jakiś świat. Często mówi się o zanurzeniu zmysłowym w świat wirtualny, choć ta kategoria jest pojemniejsza i uważa się, że dotyczy ona wszystkich technologii, które są w stanie dostarczyć spójny obraz świata. Tak więc tekst (rozumiany szeroko jako tekst kultury) musi spełniać pewne warunki, aby był immersywny.
W referacie – poza zreferowaniem kilku koncepcji immersji – dokonam próby sklasyfikowania kategorii podpadających pod dwa pojęcia: potencjału immersyjnego i tendencji immersyjnej. Potencjał jest związany z możliwością wywołania stanu immersyjnego – nie wzrasta wraz z rozwojem technologii oraz posiada granicę w postaci ograniczeń ludzkiej percepcji. Można w tym przypadku mówić o obiektywnie istniejących elementach świata wirtualnego, które są czynnikami warunkującymi immersję. Ważny w tym kontekście jest projekt lokacji i przestrzeni gry, a dokładniej zasady, którymi powinni kierować się twórcy, by tworzyć immersywne środowiska – co może mieć zastosowanie w edukacji. Tendencja immersyjna łączy się z indywidualnymi predyspozycjami do jej doświadczania, na co składa się doświadczenie, stan psychofizyczny i zmiany osobowe. W literaturze wskazuje się, że „zanurzenie” w świat wymaga zaangażowania procesów poznawczych (m.in. uwaga, pamięć, tworzenie modeli mentalnych), percepcyjnych i emocjonalnych. Warto więc – w mojej opinii – sklasyfikować i uporządkować te czynniki oraz dokonać ich opisu.
W wystąpieniu również chciałbym odnieść się do fantomatyki Lema, którego można określić prekursorem myślenia o rzeczywistości wirtualnej. Technologia fantomatyczna miała umożliwiać tworzenie sztucznych światów (wykorzystywanych np. w szkoleniach) i dostarczać immersywnej rozrywki. Lem wskazywał, że te środowiska powinna cechować interaktywność jeszcze przez powstaniem tego pojęcia oraz konceptu „wirtualnej przestrzeni” i matrixa. Dlatego warto włączyć projekt fantomatyki – wykorzystując współczesne kategorie – w obszar badań dotyczących immersji. Z tego względu warto podkreślić, że referat dotyczy przede wszystkim technologicznego uwarunkowania procesów immersyjnych.

Tomir Jędrejek

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Wpływ wirtualnej rzeczywistości na leczenie fobii specyficznych – Dawid Śmietański, Kornelia Zosiuk

Bilety

wrz 9@11:30 – 12:00

Tematem referatu jest wpływ wirtualnej rzeczywistości na leczenie fobii specyficznych w ujęciu interdyscyplinarnym. Wirtualna rzeczywistość jest stosunkowo nową technologią która znajduje swoje zastosowanie w wielu obszarach. Fobie specyficzne obejmują lęki przed szeroką i niejednorodną grupą bodźców powodujących fobie. Celem prezentacji jest przedstawienie użyteczności wirtualnej rzeczywistości w zastosowaniu psychoterapeutycznym i stworzenie fundamentu teoretycznego pod przyszłe badania. Przedstawione zostaną trendy eksperymentalne w obszarze wirtualnych środowisk, a następnie opisane będą badania dotyczące zróżnicowanych możliwości w leczeniu fobii specyficznych przy użyciu wirtualnej rzeczywistości. W podsumowaniu podane zostaną wnioski oraz stosunek autorów pracy do przedstawionego tematu.

Kornelia Zosiuk

Dawid Śmietański

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Przybyłam, zobaczyłam, wrzuciłam. Zdjęcia społecznościowe – Anastazja Szuła

Bilety

wrz 9@12:15 – 12:45

Fotografia ma różne funkcje, od dokumentacyjnych, przez artystyczne, po perswazyjne. Wraz z rozwojem technologii i pojawieniem się wielu portalów społecznościowych, najczęściej spotykaną fotografią stała się fotografia społecznościowa. W moim referacie pragnę przybliżyć zjawisko fotografii społecznościowej. Zastanowię się, jakie są cechy i afordancje posiadanych przez nas urządzeń, których używamy do robienia zdjęć społecznościowych oraz jakie są cechy i afordancje platform, na których dzielimy się tymi zdjęciami z innymi ludźmi. Przybliżę, po co w ogóle robimy zdjęcia społecznościowe; co sprawia, że rejestrujemy nasze codzienne doświadczenia, a część z nich nawet decydujemy się przeżywać za pośrednictwem naszych urządzeń mobilnych, wpatrzeni w ekran. Przedstawię, w jaki sposób doświadczenie może być modyfikowane poprzez zrobienie zdjęcia. W moim referacie nawiążę do analiz, które wykonałam wraz z Mateuszem Stępniakiem na zbiorze zdjęć opublikowanych na portalu Instagram, z których wnioski opisaliśmy we wspólnym artykule. Opowiem również o indywidualnie przeprowadzonej analizie w celu identyfikacji metafor w zdjęciach społecznościowych.

Anastazja Szuła

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Kim jesteśmy w Internecie? – Mateusz Sasinowski

Bilety

wrz 9@12:45 – 13:15

Media cyfrowe wpływają mocno na kreowanie naszej tożsamości. W cyfrowym świecie wchodzimy w różne role. Zawieramy przy tym wiele interakcji społecznych kreując nowe tożsamości będące obrazami nas samych. Czy tak zwane nowe media kierują nas w stronę fałszu? A może tak na prawdę pomagają nam odkryć, jacy jesteśmy naprawdę?

Mateusz Sasinowski

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Wpływ nowych mediów na inflację wartości epistemicznych – Krzysztof Mirosław

Bilety

wrz 9@13:15 – 13:45

Celem wystąpienia jest omówienie korelacji między dewaluacją wartości epistemicznych we współczesnym społeczeństwie, a rozwojem technologii i nowych mediów.
Część zjawisk prowadzących do inflacji wartości epistemicznych wywodzi się z wpływu jaki źle używana technologia wywiera na jednostki ludzkie i ich grupy.
Dla celów analitycznych odżegnam się jednak zarówno od analizy kontekstu kulturowego w jakim owe media powstają i są eksploatowane, jak również intencji twórców i moderacji danych platform.
Poddam analizie wpływ samej materialnej formy mediów na poznanie, jako artefaktów (narzędzi) poznawczych. Referat wyjaśni jak nowe media modyfikują nasze procesy poznawcze takie jak uwaga i uwaga przedłużona, przerzutność uwagi, poczucie empatii, umiejętność myślenia analitycznego i twórczego.
Omówię również jakie potrzeby zaspokajane są używaniem określonymi formami mediów, zagrożenia niesie to ze sobą, oraz mechanikę uzależnień.
Kluczowe będzie pojęcie „skąpstwa (lub lenistwa) poznawczego”, które wyjaśniani motywację jednostki co do wyboru sposobu użycia technologii (na bazie teorii podwójnego systemu przetwarzania [Daniela Kahnemana]).
Kolejnymi pojęciami będą uzależnienie behawioralne, których mechanika ściśle wiąże się z niewłaściwym użyciem mediów, jak i pojęcie samego artefaktu poznawczego z którego perspektywy nowe media będą analizowane.

Jeżeli chodzi o ważność lektur będących źródłami do pracy są to: Daniela Kahnemana „Pułapki myślenia”, Jolanty Masiak „Współwystępowanie zachowań zagrożonych uzależnieniami”, Nicolasa Carra „Płytki umysł”, Manfreda Spitzera „Cyfrowa demencja” i inne.
Tu pragnąłbym wspomnieć, że pomimo popoularnonaukowego charakteru niektórych lektur ich wartość leży często nie tyle w treści (i tak ważnej), lecz w źródłach na które same się powołują.

Krzysztof Mirosław

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Konwersacyjna sztuczna inteligencja w poradnictwie psychologicznym – rozważania etyczne – Marzena Fornal

Bilety

wrz 9@15:30 – 16:00

Celem mojego wystąpienia jest prezentacja najnowszych badań dotyczących zastosowania konwersacyjnej sztucznej inteligencji w poradnictwie psychologicznym, ustalenie statusu i roli sztucznej inteligencji w środowisku psychoterapeutycznym oraz etyczna analiza stosowania tego typu rozwiązań w perspektywie długoterminowej.
Konwersacyjna sztuczna inteligencja (conversational artifical inteligence – CAI) to termin odnoszący się do zestawu technologii, które umożliwiają urządzeniom czy aplikacjom, porozumiewanie się z ludźmi za pomocą języka naturalnego. CAI określana również, jako wirtualny asystent lub chatbot, poprzez wykorzystanie uczenia maszynowego i przetwarzania języka naturalnego, umożliwia generowanie odpowiedzi podobnych do ludzkich. Coraz częściej chatboty wykorzystywane są w aplikacjach mobilnych, które tworzone są w celu zapewnienia wsparcia osobom z problemami natury psychicznej, takimi jak zaburzenia depresyjne czy lękowe. Podczas symulowanych rozmów stosowane są metody leczenia psychoterapeutycznego obecne w tradycyjnej terapii poznawczo-behawioralnej.
Znaczny potencjał jaki tkwi w wykorzystaniu sztucznej inteligencji w poradnictwie psychologicznym jest przyczyną do coraz większego zainteresowania tego typu rozwiązaniami ze strony badaczy i klinicystów (J. Sedlakova, M. Trachsel, E. Bendig. H. Baumeister, L. Floridi, A. Friske i in.). Jednakże otwiera to przed nami wiele nowych pytań natury epistemologicznej i etycznej. Czy badanie interakcji pomiędzy chatbotem terapeutycznym a ludzkim użytkownikiem jest w stanie powiedzieć nam coś więcej o samej naturze intersubiektywnych relacji? Czy na zastosowanie CAI w poradnictwie psychologicznym powinny być nakładane określone ograniczenia? Czy rola CAI powinna redukować się tylko do konkretnych funkcji? Czy jest możliwe i wskazane tworzenie sojuszu terapeutycznego pomiędzy wirtualnym asystentem a użytkownikiem? Możliwe odpowiedzi na te pytania postaram się przedstawić na zakończenie mojego referatu.

Marzena Fornal

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

Miejsce łączące umysły czy stawiające barierę pomiędzy nimi? Diagnoza świata zdigitalizowanego (przygotowywane wraz z p. Aleksandrą Cząstkiewicz) – Nataniel Lindberg

Bilety

wrz 9@16:30 – 17:00

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Nowe media stały się nieodzowną częścią naszego codziennego życia. Wytworzyły one nową przestrzeń poznawczą, w której zachodzą innowacyjne formy interakcji społecznych. Uczestnictwo w niej we współczesnym świecie staje się nowym standardem– wiele usług, zasobów i możliwości jest dostępnych i funkcjonuje głównie lub jedynie w świecie cyfrowym.Z jednej strony tworzy ona świat bogaty w doznania, w którym dzieje się już niemal wszystko a niekiedy znacznie więcej niż w przestrzeni „offline”, z drugiej natomiast obserwuje się niedopowiedziany przymus bycia jej częścią. Zdigitalizowany świat, w którym dziś uczestnictwo staje się obligatoryjne z obu wspomnianych perspektyw, oparty jest jednak na założeniach, które nieodzownie ograniczają dostęp do niego, nie tylko ze względu na dostęp do technologii i obycie z nimi.
Stale rośnie liczba osób, których dotyka niepełnosprawność lub doświadczanie utrudnienia w życiu codziennym. Społeczny model niepełnosprawności wskazuje, że wynikają one przede wszystkim ze środowiska i nieodpowiednim dostosowaniu go do zróżnicowanych potrzeb poszczególnych grup. Coraz głośniej mówi się więc o zasadach dostępności cyfrowej, czyli przystosowaniu produktów cyfrowych, tak, aby korzystanie z nich było możliwe i dogodne dla jak największej liczby osób, bez względu na kontekst użycia czy posiadane niepełnosprawności. Standardy dostępności, jak i projektanci skupiają się jednak na niepełnosprawnościach fizycznych – motorycznych, zmysłowych. A co, gdy to umysł zupełnie inaczej interpretuje cyfrowy świat?
W referacie poruszymy wyżej wymienione wątki – skupimy się na problemach i potencjalnych rozwiązaniach odnośnie do przestrzeni cyfrowej rozumianej jako miejsce partycypacji społecznej. Poruszymy zagadnienie dostępności cyfrowej i zastanowimy się, które z umysłów mogą wymykać się standardowemu rozumieniu zasad dostępności.

Nataniel Lindberg

Czytaj więcej

Kategorie: 2022 PL sesja studencko-doktorancka

wrzesień 2022 wrz 2022

Pobierz

[tabs]

[tab title=”Program do pobrania”]

[/tab]

[tab title=”Plakat do pobrania – zapowiedź”]

[/tab]
[tab title=”Baner”]

[/tab]
[/tabs]

Kojarzona jest często z wyobraźnią,

pomyśleć coś nowego to wyobrazić sobie to, czego realnie (jeszcze) nie ma lub o czym dotąd nie myśleliśmy. Nowe idee lub artefakty mogą powstawać w wyniku kombinacji wyobrażeniowych, czyli łączenia ze sobą wybranych elementów znajomych konceptów i przedmiotów. Wyobraźnia umożliwia też przeprowadzanie symulacji poprzez przywoływanie stanów mentalnych innych osób („stawianie się na czyimś miejscu”) lub poprzez rozpatrywanie tego, co by było, gdyby pewien aspekt rzeczywistości uległ zmianie (w przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości). Myślenie o kontrfaktycznych stanach rzeczy (lub umysłu) może być traktowane jako poznawczy fundament specyficznie ludzkiej kreatywności — bez myślenia „co by było, gdyby” bądź bez zdolności do mentalnych symulacji i podróży w czasie (mental time travel) nie moglibyśmy planować zmian, wprowadzać innowacji i transformować rzeczy zastanych.

Zapraszamy do przesyłania zgłoszeń do sesji sesje studencko-doktoranckiej, w których podjęta zostanie tematyka kognitywistycznego ujęcia kreatywności i zdolności wyobrażeniowej.

Proponujemy następujące ogólne obszary tematyczne,

które mogłyby zostać ujęte w zgłoszeniach wystąpień i warsztatów:

Kognitywne powiązania pomiędzy kreatywnością, wyobraźnią i myśleniem kontrfaktycznym,

Architektura umysłu twórczego (poznawcze modele kreatywności),

Natura specyficznie ludzkiej kreatywności,

Badania nad myśleniem kontrfaktycznym,

Rozwój zdolności twórczych i wyobrażeniowych u dzieci,

Kreatywność i wyobraźnia zwierząt,

Kreatywność systemów AI,

Sztuczna inteligencja a rozpatrywanie kontrfaktów,

Charakterystyka wyobrażeń kombinatywnych,

Rola symulacji wyobrażeniowych w procesie twórczym,

Kreatywność w nauce,

Implicytne teorie kreatywności,

Kreatywność w sytuacjach społecznych.

terminy

do 15 lipca ~~30 czerwca~~ 2024 r. zgłoszenie uczestnictwa
do ~~10 lipca~~ 31 lipca 2024 r. kwalifikacja prezentacji studencko-doktoranckich
do 31 sierpnia 2024 r. uiszczenie opłaty za uczestnictwo.

Szczegółowy program VIII Letniej Szkoły Kognitywistki wraz z tytułami i abstraktami referatów prezentacji studencko-doktoranckich zostanie opublikowany do 31 sierpnia 2024 r.

cztery sesje wykładowo-warsztatowe

obejmujące 2 wykłady plenarne, 4 wykłady szczegółowe oraz 6 warsztatów; razem ok. 20 godzin wykładów i warsztatów

dwie sesje studencko-doktoranckie

dziewięć godzin i 16 prezentacji projektów studencko-doktoranckich

Kazimierz Dolny

piękny i niepowtarzalny o każdej porze roku. Dzisiejszy Kazimierz uważany jest za perłę architektury polskiej, mekkę artystów oraz jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych kraju.

Letnia Szkoła Kognitywistyki

organizowana pod patronatem Polskiego Towarzystwa Kognitywistycznego skierowana jest do młodych pracowników naukowych, doktorantów oraz studentów studiów kognitywistycznych (nauk o poznaniu i komunikacji społecznej), a także akademickich instytucji prowadzących badania w szeroko rozumianej kognitywistyce. Spotkania w ramach LSK mają charakter wykładów i warsztatów obejmujących swoją tematyką takie dyscypliny jak kognitywistyka, psychologia poznawcza i społeczna, semiotyka kognitywna, kulturoznawstwo, studia nad wizualnością, neuroestetyka. Podczas ósmej edycji Letniej Szkoły Kognitywistyki – w 2024 r. – zachęcamy do refleksji nad tym, czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości.

Warunkiem udziału w spotkaniu

jest zgłoszenie uczestnictwa w postaci kwestionariusza online z opisem dotychczasowego doświadczenia. Zapraszamy również do zgłoszenia własnego projektu i zaprezentowania go podczas Letniej Szkoły. Zgłoszenia projektów podlegają ocenie i wyborowi przez Radę Programową Szkoły. Koszt udziału w Letniej Szkole Kognitywistyki PTK obejmuje zakwaterowanie oraz wyżywienie w Domu Pracy Twórczej KUL w Kazimierzu Dolnym. Uczestnicy mają zapewniony udział w plenarnych wykładach i warsztatach oraz możliwość zaprezentowania własnych projektów badawczych.

Organizatorzy przewidzieli również możliwość uczestnictwa w Szkole bez noclegów i posiłków.

miejsce obrad_DPT KUL

to położona w pięknej okolicy Rajchertówka, czyli Dom Pracy Twórczej KUL. Od kazimierskiego Rynku z renesansowymi kamieniczkami ten zabytkowy dworek z malowniczym ogrodem dzieli kilkuminutowy spacer malowniczą drogą wzdłuż Wisły.

Kazimierz Dolny, ul. Puławska 94

opłaty

pełne uczestnictwo w VIII Letniej Szkole Kognitywistyki w wysokości 900 zł od uczestnika obejmuje:
- nocleg w pokojach wieloosobowych (3 noce)
- wyżywienie (3 śniadania, 4 obiady, 3 kolacje, grill, serwisy kawowe)
uczestnictwo w Szkole ze zniżką dla studentów i doktorantów
- studenci i doktoranci – 800 zł (zniżka dla studentów i doktorantów)
uczestnictwo w Szkole bez noclegów i posiłków
- studenci i doktoranci – 300 zł

numer konta do wpłaty

03 1050 1953 1000 0090 3079 8087

Fundacja Rozwoju
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

tytuł wpłaty

Program VIII Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 4 września 2024

Czwartek, 5 września 2024

Piątek, 6 września 2024

Sobota, 7 września 2024

Narracja

Czy narracja jest koniecznym składnikiem ludzkiego sposobu poznawania rzeczywistości?

Propozycje tematów

Piątek, 08.IX.2023

Sobota, 09.IX.2023

Środa, 06.IX.2023

Czwartek, 07.IX.2023

Piątek, 08.IX.2023

Organizację VII Letniej Szkoły Kognitywistyki wspierają

W tym roku – w ramach wiodącego tytułu warsztatów

O różnorodności naszych umysłów będziemy dyskutować w kilku blokach tematycznych

Tradycyjnie przejawy nietypowych funkcji psychicznych

Program VI Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 7 września 2022

Czwartek, 8 września 2022

Piątek, 9 września 2022

Sobota, 10 września 2022

Pobierz

Notka prasowa

Technologie komunikacji jako nowe środowiska poznawcze

Między wiedzą a dezinformacją

Sieć a zdrowie psychiczne

Powszechne jest dziś przekonanie, że nowe technologie komunikacyjne

Celem VI Letniej Szkoły Kognitywistyki

Program V Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa, 8 września 2021

Czwartek, 9 września 2021

Piątek, 10 września 2021

Sobota, 11 września 2021

Pobierz

Od starożytności kategoria emocji była umieszczana w kontekście umysłu

W trakcie intensywnego rozwoju nauk kognitywnych w XX wieku

Sesje studencko-doktoranckie

Nieistotność determinizmu dla problemu wolnej woli

Maska językowa – metafora podwójnie ucieleśniona

Schizofrenia a zaburzenia w mózgu i poznaniu społecznym

Komunikacja w designie jako transfer kapitału kulturowego

W rytmie klawiszy ucieleśnić ból. Przedstawienie procesu powstawania gry „Would You Mind Having Your Hopes Thrown?

Dysocjacyjne zaburzenie osobowości – zaburzenie pamięci, efekt hipnozy czy pseudonauka?

Medykalizacja jako forma kontroli społecznej

Myślenie metaforą w prawie. Jak oswajać i wyjaśniać cielesność?

Lateralizacja mowy i przetwarzanie słuchowe a kompetencje językowe u muzyków i niemuzyków

Afantazja – refleksje nad funkcją i fenomenologią wyobrażeń

Obrazy Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej

Metafory narzędziem nieświadomych procesów

The HEALING of the HEART metaphor– on DIVINE intervention for human healing in the Bible. The SPIRITUAL PATH TO RECOVERY, HEALTH and WELL-BEING of an integrated contemporary human person . An authorian project idea for interdisciplinary research beyond… the OBVIOUS

Metaforyka „nocy ciemnej” w mistyce zachodniej i jej współczesne ucieleśnienia

Śmieszkowanie strategiczne jako technika perswazyjna

Iryjskie wizje zaświatów w teorii integracji pojęciowej

Hipotezy na temat genezy zdolności myślenia o umysłach nadnaturalnych

W jaki sposób mózg przyjmuje inną perspektywę? O potencjalnym systemie poznania społecznego

Immersja w grach – jak poszerza nasze poznanie

Jak powstały religie?

W poszukiwaniu talentu po właściwej stronie mózgu

Tropy ciała w literaturze

Rola komunikacji werbalnej w motywacji pracownika

Metafora ucieleśniona jako narzędzie pracy tancerza

LSK Program

Program IV Letniej Szkoły Kognitywistyki

Środa

Czwartek

Piątek

Sesja studencko-doktorancka I

Sesja studencko-doktorancka II

Sobota

Sesja studencko-doktorancka III

Pobierz

Jesteśmy obecnie świadkami znaczącego „ucieleśnienia” metaforyczności

Tytuł tegorocznej Letniej Szkoły Kognitywistyki

Percepcja – umysł – kultura

Organizację VI Letniej Szkoły Kognitywistyki wspierają

III Letnia Szkoła Kognitywistki. Program

Środa, 4 września 2019

Czwartek, 5 września 2019

Piątek, 6 września 2019

Program
VIII Letniej Szkoły Kognitywistyki

Program
VI Letniej Szkoły Kognitywistyki